,,Het wordt een feestje in Friesland, maar geen Fries feestje. Leeuwarden is in 2018 Europese Culturele Hoofdstad namens heel Nederland. Er komen Friezen aan te pas, andere Nederlanders en andere Europeanen.” Dat bezweert programmaleider van Leeuwarden-Fryslân 2018 Culturele Hoofdstad (LF2018) Sjoerd Bootsma, ook al is het thema in het Fries: ‘iepen mienskip’ (saamhorige, open samenleving).
De koning en koningin verrichten zaterdagavond 27 januari de officiële opening van LF2018 , die gevolgd wordt door klokgelui in de hele provincie. Friesland gaat dit jaar plaats bieden aan 250 culturele evenementen, op touw gezet door zestig professionele initiatieven. Aanvullend haken links en rechts honderden amateurs in.
De vraag die de mienskip moet stellen is hoe we omgaan met de veranderende wereld, natuur en maatschappij, zegt Bootsma. De programma’s van LF2018 gaan daar zoveel mogelijk op in. Zo is de voorstelling Kening fan’e Greide (Koning van het grasland) gemaakt, die gaat over de grutto die in ons landschap niet goed meer aan eten kan komen en dat elders zoekt, met alle gevolgen van dien. Lost in the Greenhouse is ook zo’n eigentijdse voorstelling, over Friese en Poolse arbeiders die samen werken in de kassen bij Sexbierum.
Niet dat LF2018 zo zwaar op de hand wordt. ,,Het is een feest. Maar het moet wèl betekenis hebben”, aldus Bootsma. Intussen is er ook ruimte voor lekkere, grote spektakels, bijvoorbeeld dankzij het Franse straattheatergezelschap Royal de Luxe, dat met vijftien meter hoge reuzen naar LF2018 komt. ,,Woon jij op de vierde etage, dan kijken ze bij jou naar binnen”, voorspelt Bootsma. Regisseur en theatermaker Jos Thie komt ook niet bepaald ingetogen met honderd paarden naar LF2018; de beesten spelen de hoofdrol in zijn voorstelling Stormruiter.
De organisatie van LF2018 verwacht dat de Culturele Hoofdstad vier miljoen bezoeken aan Friesland gaat opleveren en anderhalf miljoen meer overnachtingen dan normaal. Het evenement kost 72 miljoen euro, opgebracht door overheden, Europese Unie, sponsors en schenkers. De kaartverkoop moet de rest doen. Maar dat gaat wel lukken, denkt Bootsma: ,,Tenzij het driehonderd dagen gaat regenen.” Hij put hoop uit het voorbeeld van Liverpool: ,,Dat haalde zeven keer de inleg binnen.”
De mooiste opbrengst wordt volgens Bootsma echter als er een beweging wordt ingezet die blijft doorgaan en zo meewerkt aan het goed inspelen op de veranderende wereld.