De vader van het gezin uit Ruinerwold lijkt zijn eigen toekomstige paradijs bij elkaar te shoppen. Hij hecht veel waarde aan ecologie en duurzaamheid, wil de planeet redden, de boze buitenwereld buitensluiten en voegt er hier en daar wat religie aan toe. “Het lijkt een soort geseculariseerd idealisme, een levensbeschouwing die is losgemaakt van kerkelijke achtergrond.”
Dat zegt theoloog en socioloog Lammert Gosse Jansma maandag naar aanleiding van beelden en teksten die op internet via media zijn opgedoken. Daarin zet de vader van het gezin, die zich op internet John Eagles zou noemen, zijn visie op een betere wereld uiteen. “Er werd gezegd dat het gezin in afzondering op het einde der tijden zou wachten, maar daar lijkt het toch niet op. De man streeft een utopie na en baseert zich op ecologie.”
Jansma is deskundig op het gebied van nieuwe religies en eindtijdbewegingen. Hij onderzocht vaker groepen die op sekten leken in Nederland. “Van de groep in Ruinerwold weten we nog heel veel niet. Zo zou de vader zijn kinderen geïsoleerd hebben van de buitenwereld, maar we weten niet of dat traumatisch was. Vaststaat dat volwassen kinderen jarenlang bij hun vader zijn gebleven, terwijl nu blijkt dat er wel internet in huis was. Dat isolement was dus nogal relatief.”
Ook Kocku von Stuckrad, hoogleraar religiewetenschap in Groningen, denkt dat de vader “zijn eigen wereld” heeft gebouwd. “Hij veegt elementen uit de theosofie, de antroposofie en de natuurbeweging bij elkaar en zegt dat hij openbaringen heeft gehad. Maar hij roept niet op tot geweld en voorspelt geen apocalyps.”
Of de vader op grond van zijn denkbeelden strafbaar is, valt nog te bezien. Veel wetenschappers wijzen op vrijheid van godsdienst en vrijheid van meningsuiting. “Deskundigen zouden met alle gezinsleden moeten praten over hun gedachtegoed. Dat is werk voor een religiewetenschapper, maar misschien ook wel voor een milieudeskundige. Pas als we weten wat ze geloofden en waarom kun je zeggen of daar iets strafbaars aan is”, vindt Jansma. Van Stuckrad voegt eraan toe: “Hoe ze in Ruinerwold hun geloof beleefden kan je onzin vinden of heel mooi, het is geen misdaad. Elke kerk is gebaseerd op een gezamenlijk geloof.”