Nederland viert in 2020 dat het 75 jaar geleden is dat er in het hele koninkrijk een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft ervoor gekozen om de afzonderlijke gemeenten een hoofdrol te geven in het herdenkings- en feestprogramma, dat in januari begint en dat voortduurt tot en met 24 oktober, wanneer het 75 jaar geleden is dat de Verenigde Naties werden opgericht.
“We willen herdenken en vieren versterken door nieuwe tradities te stimuleren, passend bij deze tijd en een nieuwe generatie”, aldus het comité. “We mogen de verhalen van de oorlog nooit vergeten. Daarnaast is het tijd om nieuwe verhalen te vertellen over vrede en vrijheid.”
In januari doen meer dan 170 gemeenten mee aan Levenslicht, een tijdelijk monument ter nagedachtenis aan de Holocaust. Kunstenaar Daan Roosegaarde ontwierp het lichtkunstwerk. Het bestaat uit 104.000 stenen, evenveel als het aantal Holocaust-slachtoffers in Nederland. In elke deelnemende gemeente is van 22 januari tot 2 februari een aantal lichtgevende stenen van het kunstwerk te zien. Het complete kunstwerk wordt getoond in Rotterdam.
Voor de ‘nieuwe generaties’ is Nijmegen het platform in februari. Tijdens Free Future, een jongerenweek over herdenken en vrijheid, organiseert die stad een festival dat 75 uur voortduurt.
In april gaat de Vrijheids-express door Nederland rijden. Deze bus van het Nationaal Comité is een verzamelpunt voor tal van lokale, regionale en provinciale herdenkingsactiviteiten. “We komen verhalen brengen en ophalen”, aldus het comité. In de bus is ook aandacht voor de Vrijheidsmaaltijden, een nieuw evenement op 5 mei. Het is de bedoeling dat op of rond die dag voortaan in heel Nederland mensen bijeenkomen voor een gezamenlijke maaltijd.
In Wageningen krijgen oud-strijders en veteranen uit de Tweede Wereldoorlog op 5 mei nog een keer ruim baan tijdens het Bevrijdingsdefilé. Bij de herdenkingen in Zuid-Nederland in september van dit jaar bleek de publieke belangstelling voor de veteranen enorm te zijn. Ook Wageningen bereidt zich voor op een recorddrukte in de kleine gemeente.
Na de bevrijding van voormalig Nederlands-Indië op 15 augustus 1945 was de oorlog voor het hele koninkrijk voorbij. Het lot van de Indische Nederlanders krijgt in de zomer veel extra aandacht, onder andere met boeken en exposities.
In heel 2020 zijn er honderden tentoonstellingen over de Tweede Wereldoorlog. Tal van oorlogsmusea hebben de 75-jarige herdenking aangegrepen om de presentatie drastisch te moderniseren.