Vincent van Gogh (1853-1890) was behalve een wereldberoemd kunstenaar, ook een verwoed brievenschrijver. Zo’n 820 exemplaren bleven bewaard, maar hij schreef er vermoedelijk veel meer. De meeste, ruim 650 stuks, waren gericht aan zijn vier jaar jongere broer Theo, met wie hij een sterke band had. Het Van Gogh Museum in Amsterdam toont er vanaf vrijdag veertig in de expositie ‘Je liefhebbende Vincent. Van Goghs mooiste brieven’. De schrijfsels zijn vanwege de kwetsbaarheid zelden te zien.
De brieven hangen naast 21 schilderijen en twee tekeningen, waaronder beroemde werken als De aardappeleters (1885), De slaapkamer (1888) en De zaaier (1888). De schrijfsels tonen vaak ook schetsen. Het grootste deel van al zijn brieven, ruim 90 procent, zit in de collectie van het Van Gogh Museum. De brieven liggen normaal gesproken in het donker in een depot, zegt conservator Nienke Bakker. “Ze zijn heel kwetsbaar voor licht. De inkt is deels verbleekt, maar ze zijn nog in goede staat.” De tentoonstelling is dan ook schaars belicht. “Als je er eenmaal aan bent gewend, is het goed te doen.”
“Van Gogh kon ontzettend goed schrijven”, aldus Bakker. De brieven geven een intiem beeld van zijn artistieke zoektocht, zijn grote dromen en worsteling met zijn geestesziekte. De conservator: “Het zijn hele persoonlijke verhalen en de brieven zijn een belangrijke bron waardoor we veel over zijn leven en werk weten.”
Voor het eerst is ook de brief te zien die het museum onlangs verwierf, geschreven door Van Gogh en Paul Gauguin aan Emile Bernard over hun gezamenlijke verblijf in het Gele Huis in het Franse Arles. Het is de enige brief die Van Gogh met een andere kunstenaar schreef.
Verder hangt de allereerste brief in het museum die hij op 19-jarige leeftijd schreef aan zijn broer, evenals zijn laatste, van vier dagen voordat hij zelfmoord pleegde in juli 1890. Hoewel zijn toon toen al erg somber was, viel er niets te lezen over zijn plannen zichzelf van het leven te beroven.
Het museum komt eveneens met een brievenpodcast, voorgelezen door Ester Naomi Perquin, Huub van der Lubbe en Abdelkader Benali. Ook verschijnt er een boek met Van Goghs 76 mooiste brieven.
De expositie, die tot en met 10 januari is te zien, stond gepland voor juni, maar was uitgesteld vanwege de coronacrisis. “We zouden nu eigenlijk een grote bruikleententoonstelling hebben van Gustav Klimt, maar die is twee jaar uitgesteld.” Het museum hoopt dat er veel Nederlanders naar de brieven komen kijken, aangezien het aantal bezoekers sinds de uitbraak van het virus drastisch is teruggelopen.