Premier Mark Rutte is “verrast” door het eenzijdige besluit van Rusland om de onderhandelingen over diens aansprakelijkheid voor het neerhalen van vlucht MH17 te staken, en ook door de timing. Bij aankomst op de EU-top in Brussel zei de premier “zeer teleurgesteld” te zijn. “Het is bijzonder pijnlijk voor de nabestaanden dat Rusland het laat afweten”, zei hij.
Rusland liet eerder donderdag weten met de gesprekken te stoppen, omdat die zinloos zouden zijn. Nederland en Australië zouden geen belangstelling hebben voor de waarheid, maar er slechts op uit zijn Rusland de schuld in de schoenen te schuiven.
Meer uitleg dan die “natuurlijk flinterdunne” verklaring heeft de Nederlandse regering ook niet gekregen, zei Rutte. “Wij willen wél de gesprekken voortzetten om tegemoet te komen aan de 298 slachtoffers en nabestaanden”, zei hij. “We trekken hierin samen met Australië op en zijn enorm gemotiveerd dit tot een goed einde te brengen.”
De premier herhaalde dat Nederland “geen enkele optie uitsluit om gerechtigheid voor de 298 slachtoffers en hun nabestaanden te bereiken”. Dat geldt om te beginnen “zeker” ook voor een nieuw verzoek aan de andere Europese landen om een gezamenlijk, expliciet signaal van afkeuring aan het adres van het Kremlin. Maar het kabinet gaat “eerst heel precies bestuderen wat de Russen gedaan hebben”.
Rutte is ook verbaasd over de timing van het Russische besluit, omdat minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken er laatst zijn ambtgenoot Sergej Lavrov nog over sprak. Bij die gelegenheid heeft Blok volgens de premier nog benadrukt hoezeer Nederland aan de gesprekken hecht.
Rusland kondigde eerder aan wraak te zullen nemen voor de sancties tegen een aantal naaste medewerkers van president Poetin die de EU donderdag afkondigde voor hun aandeel in de vergiftiging van oppositieleider Aleksej Navalni. Maar Rutte denkt niet dat het afbreken van de MH17-gesprekken onderdeel zijn van die vergelding. “Dat zie ik niet. En dat zal voor ons nooit een reden zijn om niet te doen wat we moeten doen.”
Nederland en Australië stelden Rusland in mei 2018 aansprakelijk voor het neerhalen van vlucht MH17 op 17 juli 2014.