D66 eerste partij die wint na samenwerking met VVD onder Rutte

Foto: ANP

D66 is de eerste partij die door de kiezer niet wordt afgestraft voor deelname aan een kabinet met de VVD onder leiding van Mark Rutte. De sociaal-liberalen stevenen volgens de exitpolls zelfs af op hun beste verkiezingsresultaat ooit.

Na de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 werd Rutte voor het eerst minister-president. Hij passeerde de PvdA, die met slechts één zetel minder de tweede partij was geworden, en ging samen met het CDA een minderheidscoalitie aan met gedoogsteun van de PVV van Geert Wilders.

In het voorjaar van 2012 kwam aan die samenwerking een einde, toen de PVV niet mee wilde werken aan een pakket bezuinigingen om het door de financiële crisis sterk opgelopen begrotingstekort terug te dringen. Bij de verkiezingen die volgden in september van dat jaar, leed zowel het CDA als de PVV een forse nederlaag, terwijl de VVD er tien zetels bijkreeg.

De liberalen sloegen daarop de handen ineen met de PvdA van Diederik Samsom. Het tweede kabinet-Rutte haalde de eindstreep wel en wist de overheidsfinanciën met stevige bezuinigingen op orde te brengen. Maar de PvdA betaalde bij de verkiezingen van 2017 een hoge prijs. De sociaaldemocraten leden een historische nederlaag en duikelden van 38 naar 9 Kamerzetels. De VVD verloor ook, maar bleef veruit de grootste partij.

Van de partijen die de afgelopen jaren met de VVD samenwerkten in het kabinet Rutte-III, staan het CDA en de ChristenUnie in de exitpolls op verlies. D66 daarentegen behoort tot de grote winnaars. Daarmee lijkt de partij ook te breken met een veel langere traditie: met uitzondering van de Tweede Kamerverkiezingen van 1977 kwam regeringsdeelname D66 steevast op een (fors) zetelverlies te staan.