Bespreken van informatie over het neerstorten van vlucht MH17 op 17 juli 2014 is emotioneel belastend voor de nabestaanden. Dat zei de voorzitter van de rechtbank dinsdag bij aanvang van de besprekingen van het strafdossier. Voor de bespreking van de bevindingen van een internationaal onderzoeksteam zijn drie dagen uitgetrokken.
Maandag begon de inhoudelijke behandeling van het monsterproces, na ruim een jaar inleidende en voorbereidende zittingen. De voorzitter van de Haagse rechtbank, voor deze zaak uitgeweken naar het Justitieel Complex op Schiphol, zei toen al dat nabestaanden op ieder moment de zitting mogen verlaten als ze dat willen.
Bij de ramp met vlucht MH17 van Malaysia Airlines kwamen alle 298 inzittenden om het leven. Het toestel stortte neer in het oosten van Oekraïne, waar op dat moment een conflict gaande was tussen pro-Russische separatisten en Oekraïense regeringstroepen. Het Openbaar Ministerie houdt vier mannen, drie Russen en een Oekraïner, verantwoordelijk voor de ramp. Het gaat om rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski, diens assistent Oleg Poelatov en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko. Alleen de Rus Poelatov laat zich door advocaten vertegenwoordigen. Hij ontkent de aantijgingen. De andere verdachten hebben niet gereageerd op oproepen van de rechtbank.
Bij strafzaken is het gebruikelijk dat de rechtbank het dossier met de verdachte of verdachten bespreekt. Maar omdat de verdachten niet zijn verschenen, is alleen de rechtbank aan het woord om onderwerpen voor te houden die zij relevant acht.
De rechtbank heeft drie centrale vragen in het proces: is vlucht MH17 neergeschoten met een BUK-raket? De bevindingen van de onderzoekers hiervan zijn dinsdag besproken. Dinsdag is ook een begin gemaakt met het bespreken van vraag 2: is een BUK-raket afgevuurd vanaf een landbouwveld nabij Pervomaiskyi in Oost-Oekraïne. Woensdag wordt daarmee verdergegaan en dan komt ook de waarschijnlijk belangrijkste vraag: hebben de verdachten een rol gehad in de ramp?
Het Openbaar Ministerie meent bij alle drie de vragen van wel. De voorzitter liet maandag al nadrukkelijk weten dat de rechtbank pas bij het vonnis hier antwoord op zal geven.
Het OM krijgt op 17 en 18 juni de gelegenheid om delen van het dossier te bespreken. De verdediging de week erna.
De uitspraak in dit omvangrijke proces wordt niet eerder dan volgend jaar verwacht.