Onteigening van boeren om de natuur te beschermen tegen schadelijke stikstofuitstoot, is altijd “een laatste middel”. Dat benadrukt landbouwminister Carola Schouten. “Het is nooit het beginpunt van de discussie”. Maar het is een bestaand instrument waar zij “geen streep door kan zetten”.
Deze week lekten twee mogelijke scenario’s voor de toekomstige stikstofaanpak uit die het demissionaire kabinet heeft laten doorrekenen. In beide varianten wordt gerept van mogelijke gedwongen uitkoop van boeren in de buurt van kwetsbare natuurgebieden, iets wat tot nu toe nog taboe was voor het kabinet.
Schouten moest in het eerste vragenuur van het nieuwe vergaderjaar van de Tweede Kamer tekst en uitleg komen geven. Veel partijen zijn vooral boos dat de mogelijke maatregelen op straat zijn komen te liggen, nog voordat er een besluit over is genomen.
Het nieuws “kwam aan als dynamiet op het boerenerf”, aldus VVD-Kamerlid Thom van Kampen. Caroline van der Plas (BBB) zegt huilende boeren aan de telefoon te hebben gehad, die zich afvragen of er nog wel toekomst is voor hun bedrijf. Zij wil ook dat Schouten onderzoekt hoe de nog onvoldragen plannen zijn uitgelekt.
Ook Schouten zegt de gang van zaken te betreuren. “Dit is niet zorgvuldig”, vindt zij. Zij benadrukt dat er toekomst is voor de landbouw in Nederland. “Ik wil niet van ‘de boeren’ af”. Wel zullen sommigen elders of op een andere manier aan de slag moeten gaan. Pas als zij daar allemaal niet toe bereid zijn, kan onteigening in beeld komen.