De Europese Unie moet slagvaardiger, economisch sterker, groener en veiliger worden. Dat is de inzet van het kabinet. “Daarbij is een leidende rol van Nederland niet alleen passend, maar ook nodig”, stelt minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken.
De Russische inval in Oekraïne is een “kantelmoment in de Europese geschiedenis”, stelt Hoekstra in de rapportage Staat van de Europese Unie 2022. De wijze waarop de Europese Unie reageert op het conflict, zal volgens hem laten zien of en hoe de EU sterker uit deze crisis komt.
Na de eerste eensgezinde harde veroordeling van de aanval op Oekraïne, het “grootste sanctiepakket” waartoe de EU ooit heeft besloten en de gezamenlijke financiering van wapenleveranties is het “nu tijd voor de lange adem”, schetst de bewindsman in zijn rapportage aan de Kamer. “Voor de Europese Unie zal de Russische inval in Oekraïne nog lang nadreunen.”
Natuurlijk moet de EU de grote aantallen vluchtelingen opvangen, maar beleid voor de lange termijn is nodig om de economische gevolgen van het conflict op te vangen en oog te hebben voor de interne veiligheid van de Europese Unie, benadrukt hij.
Het versterken en beschermen van de rechtsstaat is voor Nederland een prioriteit en zou dat voor alle lidstaten moeten zijn, vindt Hoekstra. “Een goed functionerende rechtsstaat is essentieel voor de aanpak van veiligheidsdreigingen zoals grensoverschrijdende ondermijnende criminaliteit, digitale dreigingen en terrorisme.”
Nederland wil daarnaast de welvaart en het welzijn van alle Europese burgers vergroten. “Daarvoor is een veerkrachtige en toekomstbestendige Europese economie cruciaal”, schrijft de minister. Nederland wil onder meer de interne markt versterken en eerlijker maken en groene en digitale transities versnellen.
De EU moet een belangrijker rol in de geopolitiek gaan spelen, vindt het kabinet. De koers die de EU nu vaart, door onder andere vergaande economische sancties in te stellen en gezamenlijk wapenleveranties aan Oekraïne te financieren, moet wat het kabinet betreft worden vastgehouden. Dat wil daarom inzetten op een “slagvaardiger gemeenschappelijk buitenland- en veiligheidsbeleid” en een versterkt gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid.
Een dergelijke “assertieve opstelling” is ook belangrijk om “mondiale uitdagingen zoals klimaatverandering en de migratiestromen het hoofd te bieden en om impact te bereiken in landen buiten Europa”, stelt Hoekstra.