De Tweede Kamer wil snel beginnen met het steunen van de wederopbouw van Oekraïne. Het kabinet lijkt nog niet zo ver. Daarom ligt er nu een door de Kamer gesteund plan van D66 dat de regering moet “aanzetten tot actie”.
De verwoesting in Oekraïne door de oorlog is gigantisch. Het wordt momenteel geschat op 200 tot 600 miljard euro. De oorlog gaat intussen in alle hevigheid door en de schade wordt elke dag groter. Kiev is al wel bezig met de wederopbouw, maar de oorlog blijft de eerste prioriteit.
Oekraïne moet de leiding nemen over het herstel en zover is het nog niet. “De wederopbouwbehoeften zijn door Oekraïne zelf nog niet in kaart gebracht vanwege de oorlogssituatie waar het land momenteel nog in verkeert”, schreef het kabinet deze maand aan de Tweede Kamer.
Maar de Kamer heeft haast en een actieplan van D66 om nu al te beginnen met hulp geven, krijgt steun van VVD, PvdA, SP, GroenLinks en ChristenUnie. “Wacht niet met het tonen van solidariteit tot de oorlog voorbij is, maar ga nu aan de slag met de eerste fase van de herstelhulp”, zegt D66-Kamerlid Alexander Hammelburg.
Volgens hem kan Nederland stedenbouwkundigen sturen die kunnen helpen met het ontwerpen van nieuwe steden en dorpen. Dan kan na de oorlog direct aan de slag worden gegaan, is het idee. Verder kan kennis gedeeld worden over bruggenbouw en landbouw, aldus het actieplan.
Een rondetafelgesprek deze maand in de Tweede Kamer over de wederopbouw maakte duidelijk dat niet gewacht moet worden met de wederopbouw tot de oorlog voorbij is. Maar er zijn nog veel beren op de weg. En ook bij de Kamerleden zijn er zorgen.
De corruptie tierde welig in Oekraïne voor de Russische inval. De Kamer wil voorkomen dat de vele miljarden voor de wederopbouw in verkeerde handen vallen. Die zorg is begrijpelijk, zei ambassadeur Jennes de Mol tijdens het rondetafelgesprek.
Een andere vraag is waaraan je steun gaat geven. Oekraïne roept landen op een stad of regio te adopteren. Maar er kan ook een specifieke sector worden gekozen om te helpen, bijvoorbeeld de landbouw. Daarnaast moeten hulp en hervorming hand in hand gaan, vindt het kabinet. Het wordt volgens de ambassadeur een “uitdaging” om alle plannen voor de wederopbouw op één lijn te krijgen.
De wederopbouw is een van de onderwerpen tijdens de top van de Europese staats- en regeringsleiders maandag en dinsdag in Brussel. De Europese Commissie wil de coördinatie van de wederopbouw samen met Oekraïne gaan leiden. Ook wil het een fonds opzetten om de opbouw te financieren.