Volgens Amnesty International is er in Nederland sprake van een “toenemende surveillance van protest”, waarbij de politie actief op zoek gaat naar allerlei persoonsgegevens van demonstranten. Dat is reden tot zorg, aldus de mensenrechtenorganisatie.
Amnesty International reageert daarmee op een artikel van onderzoeksplatform Investico, dat 67 persoonlijke dossiers bekeek van demonstranten. Hieruit zou blijken dat de politie voortdurend op zoek is naar hun persoonsgegevens, zoals hun adres, burgerservicenummer en geboortedatum. Ook zouden gegevens worden opgevraagd van ouders en kinderen van actievoerders.
“Geen verrassing”, stelt Amnesty. “De bevindingen van Investico illustreren een bredere ontwikkeling van toenemende surveillance van protest. In het Amnesty-rapport Demonstratierecht onder druk, van november 2022, sprak Amnesty hierover ook al haar zorg uit”, aldus de organisatie.
Volgens Amnesty is het gangbaar dat de politie zogenaamde huisbezoeken aflegt en drones en andere vormen van cameratoezicht inzet bij demonstraties. Verder monitort de politie sociale media van demonstranten, aldus Amnesty.
“Deze werkwijze laat zien dat de politie demonstranten als potentieel risico en demonstraties als veiligheidsprobleem ziet. De politie zou de vreedzaamheid van demonstraties als uitgangspunt moeten nemen. Alleen zo kan de politie haar taak om demonstraties in goed overleg te faciliteren, vervullen.”
Klimaatactiegroep Extinction Rebellion is “boos” en “verdrietig” dat de politie actief op zoek gaat naar persoonsgegevens van demonstranten. “Het zorgt voor een onveilig en angstig gevoel bij onze vreedzame actievoerders dat de staat hen in de gaten houdt.” Volgens de actiegroep maken de onthullingen deel uit “van een trend van criminalisering van klimaatactivisten”.
Investico kreeg met medewerking van activisten inzage in de overzichten van de 67 activisten. Het betreft activisten uit de antiracisme- en klimaatbeweging, maar ook coronademonstranten en antifascisten.