Plannen van onder meer makelaars- en taxateursvereniging NVM voor een woningtaxatie die vooral gebaseerd is op modellen en niet op de eigenlijke woning zijn niet in overeenstemming met Europese regels. Ook komen ze de kwaliteit van de vastgoedwaarderingen niet ten goede, meent het Taxatie Management Instituut (TMI). Die organisatie wil dat de expertise van taxateurs leidend is en niet een computermodel.
De Europese bankenkoepel EBA kwam vorig jaar met een richtlijn om modelmatige taxeringen zo veel mogelijk af te schaffen. Wel stond daarin dat modellen gebruikt mogen worden als hulpmiddel. NVM, VBO en Vastgoedpro werkten evenwel een voorstel van het Nederlands Register Vastgoed Taxateurs uit waarin de modellen leidend zijn. Dat zou de prijs van taxaties omlaag moeten brengen.
Het TMI stelt dat onduidelijk is waarop de modellen gebaseerd zijn omdat alleen de makers dat weten. Bovendien gaat het om kunstmatige intelligentie (AI) waardoor het systeem zelflerend is en daardoor steeds moeilijker te controleren. Ook is er een foutmarge van 10 procent, waardoor een woning van 300.000 euro voor elk bedrag tussen de 270.000 euro en 330.000 euro gewaardeerd kan worden.
Ten slotte komt er bij waardebepalingen op basis van het model geen taxateur meer over de vloer, zodat specifieke zaken die waarde toevoegen of juist verminderen niet worden gezien. “De taxateur mag in dit systeem alleen een handtekening zetten onder de waardering.”
Juist de kwaliteit van taxaties was de afgelopen tijd een heet hangijzer en die is hier volgens het TMI niet mee gediend. Dat de plannen er toch komen, lijkt onder druk van de politiek en de banken te zijn gebeurd, meent het TMI. Die vonden vorig jaar allemaal dat taxaties die nodig zijn voor het af- of oversluiten van een hypotheek te duur zijn.