Jaargetijden van Berchem weer verenigd

Foto: ANP

Het Mauritshuis in Den Haag kan met ingang van heden de vier jaargetijden van Nicolaes Berchem tonen. Het museum beschikte al over diens Allegorie op de Zomer, maar verwierf dankzij verschillende fondsen nu ook de andere drie jaargetijden van zijn hand.

De vier schilderijen werden omstreeks 1670 gemaakt voor een Amsterdams grachtenpand. De reeks viel eind 19e eeuw uiteen. De Zomer werd in 1944 aangekocht voor het -nooit verrezen- Führermuseum in Linz. Het werk belandde lang na de oorlog in Het Mauritshuis als deel van de zogenaamde NK-collectie van kunstwerken die tijdens het naziregime op drift raakten. Een claim erop werd door de zogenoemde Restitutiecommissie afgewezen omdat er onduidelijkheid was over de oorspronkelijke eigenaar.

Op elk schilderij is een medaillon te zien met de personificatie van het seizoen zittend op een zegewagen. De Lente toont Flora, de Romeinse godin van het voorjaar. De Zomer toont Ceres, godin van het graan en de oogst. De Herfst toont Bacchus, god van de wijn. Op De Winter staat geen antieke god of godin afgebeeld, maar een oude man.

Nicolaes Berchem geldt als een van de belangrijkste en actiefste Italianisanten: Hollandse schilders die zich lieten inspireren door Italiaanse landschappen en licht.