In deze tijd van de coronacrisis is democratische controle op de vrijheid in Nederland noodzakelijk. De democratische rechtsstaat moet er garant voor staan dat de huidige inperking van vrijheden op redelijke termijn ook weer ongedaan wordt gemaakt. Want vrijheid behoort tot de kern van wat Nederlanders als hun identiteit beschouwen. Het is een belangrijke reden waarom Nederlanders zich met het land verbonden voelen.
Dat vinden de samenstellers van de bundel: ‘De stand van vrijheid. Vrijheid in Nederland 75 jaar na de bevrijding’ die dinsdag verschijnt. De bundel is gemaakt door het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) en het Nationaal Comité 4 en 5 mei in het kader van de 75-jarige herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. De samenstellers hebben op basis van tal van onderzoeken vanaf 2002 uitgezocht wat vrijheid in het hedendaagse Nederland betekent en hoe de Nederlandse bevolking vrijheid beleeft.
Vrijheid is het meestgebruikte woord in alle onderzoeken waarin gevraagd werd wat er goed is in Nederland. Vrijheid van meningsuiting en religie, mensenrechten en het discriminatieverbod vindt iedereen belangrijk. Vrijheid is sinds de oorlog stevig in Nederland verankerd. Nederlanders zijn daar trots op. Persoonlijke autonomie geldt voor velen als vrijheid.
“Maar nu zijn we beperkt in vrijheid. We moeten vrijheden opgeven voor een groter collectief belang. Dat roept veel vragen op over individuele vrijheid na de crisis. Antwoorden zijn er nog niet, want het moet nog blijken hoe de samenleving er straks uitziet. Dat verdient een kritische blik. Want vrijheid is nooit af, het is blijvend werk in uitvoering”, aldus de onderzoekers.