Politiek commentator en activist en lobbyist Sywert van Lienden kwam in het voorjaar van 2020 in actie om het zorgpersoneel aan beschermingsmiddelen te helpen. Naar eigen zeggen belangeloos stelde hij miljoenen Chinese mondkapjes veilig voor de Nederlandse zorg. Maar geheim bleef dat hij via een eigen bedrijf toch verdiende aan de pandemie, en dat het RIVM zijn mondkapjes kwalificeerde als “een onacceptabel gezondheidsrisico”, zo meldt de Volkskrant op basis van eigen onderzoek.
Van Lienden richtte de non-profitorganisatie Stichting Hulptroepen Alliantie op om ervoor te zorgen dat Nederland snel miljoenen mondkapjes zou krijgen. Het ministerie van VWS bestelt via hen uiteindelijk 40 miljoen mondkapjes. Maar uit tientallen interne documenten, contracten, mails en rapporten in het bezit van de Volkskrant wordt duidelijk dat Van Lienden en zijn compagnons de grote miljoenendeals via hun eigen bv’s lieten lopen en er zo aan verdiend hebben.
Ook zouden de maskers zijn afgekeurd door het RIVM omdat ze grafeen (nanomateriaal van koolstof) bevatten en volgens een inspecteur een “onacceptabel gezondheidsrisico” vormen. Uiteindelijk gaat VWS toch akkoord met de aanschaf. “Grafeen is meegenomen in de testen en in de certificering van een geaccrediteerd testbureau”, aldus de conclusie in een intern memo. “Daarmee voldoet het masker aan de gestelde kwaliteitseisen en normen en wordt het op basis van de VWS-richtlijn vrijgegeven.”
Het ministerie van VWS laat aan de krant weten dat geen van de 40 miljoen door Van Lienden geleverde mondkapjes naar de zorg is gegaan. Ze liggen nog op voorraad, omdat er te veel is ingekocht. De 100,8 miljoen euro voor de 40 miljoen mondkapjes is wel overgemaakt.
Van Lienden zegt dat hij met VWS in overleg moet voordat hij op het verhaal kan reageren. “Een reactie op dit suggestieve stuk vol onjuistheden zal (helaas) tijd kosten. Het ligt o.a. gecompliceerd door een geheimhoudingsovereenkomst vanuit het Landelijk Consortium Hulpmiddelen. Tot daar helderheid over is kunnen wij ons niet publiekelijk verweren. We gaan hierover maandag in overleg met het ministerie van VWS”, laat Van Lienden via Twitter weten. “Dit zal niet het laatste zijn dat over deze zaak gepubliceerd wordt. Hier spelen veel ingewikkelde ambtelijke, juridische en politieke belangen door elkaar heen (de lekken). Het zal uiteindelijk wel helder worden, dat willen wij ook, maar het kost tijd.”