In het gezamenlijke formatiedocument van VVD en D66, dat “bouwstenen” moet leveren voor de formatie, zetten de partijen een koers in met meer regie voor het Rijk. Het document is donderdag publiek gemaakt, samen met het eindverslag van informateur Mariëtte Hamer. Opmerkelijk is dat in het formatiestuk niets wordt geschreven over de landbouw.
De liberale partijen willen samen meer regie vanuit het Rijk op bijvoorbeeld de woningmarkt en ruimtelijke ordening. Daarmee wordt “verrommeling en verdozing” van het landschap voorkomen, schrijven de auteurs. Op korte termijn moeten leegstaande kantoorgebouwen voor verlichting zorgen in de wooncrisis. Dankzij “forse investeringen” van de overheid in infrastructuur en het openbaar vervoer, worden meer woongebieden mogelijk gemaakt.
In het document op hoofdlijnen wordt niet ingegaan op de aanpak van het stikstofprobleem, terwijl VVD-leider Mark Rutte dat voor de coronapandemie nog de grootste crisis noemde sinds zijn aantreden als premier. De stikstofcrisis wordt in het document alleen terloops genoemd als een van de “grote vraagstukken” waar Nederland de komende jaren voor staat, en waarin de overheid volgens de partijen meer de regie moet nemen. De grootste stikstofvervuiler, de landbouw, komt in het verhaal helemaal niet voor.
Werken moet volgens de partijen lonender worden. Daarom willen zij onder meer het minimumloon verhogen en de lasten op arbeid verlagen. Ook moeten sommige salarissen in de publieke sector, voor bijvoorbeeld leraren en zorgmedewerkers, omhoog.
In het onderwijs willen de partijen brede brugklassen, zodat leerlingen niet al op jonge leeftijd in een hokje worden geplaatst. Verder wordt het grondwetsartikel over de vrijheid van onderwijs “gemoderniseerd”. Daarmee willen de partijen voorkomen dat leerlingen op basis van bijvoorbeeld geaardheid worden uitgesloten van scholen. Ook willen de partijen de leeftijd voor de leerplicht verlagen naar 4 jaar.
Wat betreft migratie willen VVD en D66 meer “grip” krijgen. “Op wie er binnen komt, wie er mag blijven of terug moet.”
VVD en D66 willen het Klimaatakkoord uitvoeren en daarnaast de doelstelling voor vermindering van de CO2-uitstoot verhogen naar 55 procent. Dat is in lijn met de aangescherpte ambitie van de Europese Unie. Met name de industrie moet sneller vergroenen, omdat daar de grootste winst te behalen is. Dat moet huishoudens en kleinere bedrijven juist wat meer lucht geven.