Informateur Mariëtte Hamer is “heel bezorgd” over de mogelijke gevolgen van het vastlopen van de kabinetsformatie. De onderlinge verhoudingen tussen de betrokken partijen hebben een fikse deuk opgelopen. Ook zal de gang van zaken het vertrouwen van de burger in de politiek niet ten goede komen, meent zij.
Vooral de laatste week, waarin de partijen op haar aandringen hardop uitspraken in welke combinaties zij wel en niet bereid waren met elkaar te onderhandelen, heeft volgens Hamer een wissel getrokken. Zij benadrukt dat de zes betrokken partijen de afgelopen decennia steeds bereid zijn geweest wél compromissen te sluiten. Dat dat nu niet lukt noemt zij “curieus”.
Hamer constateert dat er tussen de partijen ook veel oud zeer meespeelt. Zij vreest dat deze “broze lijntjes uit het verleden” er niet sterker op zijn geworden, en waarschuwt de partijen dat zij elkaar vroeg of laat toch weer nodig zullen hebben. “Als je geen opties meer hebt, dan is het spel over.”
Volgens Hamer is het wenselijk dat er snel “nieuwe werkbare relaties” komen. “Onze parlementaire cultuur heeft altijd bestaan uit de bereidheid van partijen om toch maar, soms met hele lange tanden, aan onderhandelingen te beginnen.”
Het initiatief ligt wat Hamer betreft bij de VVD als grootste partij. Maar ook D66 en CDA hebben een verantwoordelijkheid om ook de optie voor een minderheidskabinet nog open te houden, omdat volgens haar zelfs die variant nu allerminst zeker is. Die verantwoordelijkheid ligt niet bij de nieuwe informateur, schrijft zij in haar eindverslag.