Ongehoord Nederland heeft met een racisme-item dat in de uitzending van donderdag werd vertoond “de grens van de redactionele vrijheid bereikt”. Dat laat NPO-voorzitter Frederieke Leeflang vrijdag weten.
In het item werd een compilatie getoond van internetfilmpjes waarin mensen van kleur witte mensen in elkaar slaan. Volgens presentatrice Raïsa Blommestijn wilde het programma hiermee “een op sociale media minder belicht aspect van racisme” tonen. Zij sprak over “blanken die door negers in elkaar worden geslagen”.
Volgens Leeflang heeft “NPO de redactionele vrijheid hoog in het vaandel staan, maar daar zijn wel grenzen aan wat racistische of discriminerende uitlatingen betreft. Die grens is volgens de NPO in deze uitzending bereikt”. De NPO verzoekt daarom het Commissariaat voor de Media om zich hierover uit te spreken. In de Mediawet staat volgens de NPO dat “een publieke media-instelling passende maatregelen neemt om te voorkomen dat het aanbod van haar mediadiensten aanzet tot geweld of haat jegens een groep of lid van een groep”.
De NPO heeft vrijdag “veel” klachten ontvangen over het item. Leeflang heeft de Ombudsman van de NPO gevraagd deze klachten “met voorrang” te behandelen.
Arjan Lock, de voorzitter van het College van Omroepen, vindt dat Ongehoord Nederland “duidelijk grenzen overgegaan” is. “Ik ben geschrokken, en dan dekt schrikken de lading niet”, aldus Lock. “Het is onbestaanbaar dat dit in een uitzending onder de vlag van de NPO wordt uitgezonden.” Hij is blij met de “zeer stevige reactie” van de NPO: “We kunnen geen racistische of discriminatoire uitlatingen als deze tolereren.” Binnen het College van Omroepen, waar ON-baas Arnold Karskens ook in zit, zal het onderwerp zeker worden besproken, stelt Lock.
Ongehoord Nederland kreeg in juli een financiële sanctie opgelegd van de NPO. Deze maatregel volgde na een rapport waarin de Ombudsman van de NPO constateerde dat ON zich niet altijd houdt aan de Journalistieke Code van de NPO. Het betreft een korting van ruim 93.000 euro op het voor ON vastgestelde jaarbudget. De omroep tekende bezwaar aan tegen de maatregel.
De Ombudsman van de NPO stelde eerder dit jaar een onderzoek in nadat zij een “opvallend groot aantal klachten” had gehad over de aard en inhoud van de uitzendingen die ON sinds half februari verzorgt. Klagers vonden volgens de Ombudsman dat het programma onjuiste en onbetrouwbare informatie verspreidt, dat de journalisten geen kritische vragen stelden en dat de gasten vooral uit rechtse hoek kwamen. Dit zou in strijd zijn met de Journalistieke Code van de NPO. De Ombudsman achtte deze klachten grotendeels gegrond.
De omroep van Arnold Karskens kreeg in 2021 van toenmalig mediaminister Arie Slob de aspirant-status, op voorwaarde dat de omroep “dezelfde ideeën over onafhankelijke journalistiek” deelde als andere omroepen binnen de NPO. Het ministerie heeft de omroep echter nooit gemonitord om te kijken of ON zich aan de regels hield omdat ze dit niet haar taak acht. Karskens was nog niet bereikbaar voor commentaar.