In plaats van een toename van het aantal crisisnoodopvangplekken voor asielzoekers, ziet staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken) juist een afname. “Dat is niet de afspraak”, zei de bewindsman voorafgaand aan de ministerraad. In het asielakkoord van eind augustus is onder meer afgesproken dat de veiligheidsregio’s op korte termijn 5600 extra crisisplekken realiseren, bovenop de eerder afgesproken 5500 crisisopvangplekken.
“Op dit moment zien we dat dit niet of onvoldoende gebeurt”, zegt Van der Burg. Volgende maand moeten er 11.000 crisisplekken er zijn, zo heeft Van der Burg met de veiligheidsregio’s afgesproken. Het ziet er niet naar uit dat dit gaat lukken. Het aantal schommelt per dag, maar lag donderdagavond rond de 6000, terwijl er eerder 7000 plekken beschikbaar waren.
De schommeling wordt onder meer veroorzaakt omdat tijdelijke locaties hun deuren sluiten, terwijl andere weer open gaan. Gemeenten worden continu gebeld met de vraag of ze locaties langer open willen houden en/of nieuwe locaties beschikbaar hebben, zegt een woordvoerder van Van der Burg. Daarnaast worden gemeenten er ook nadrukkelijk op aangesproken de gemaakte afspraken na te komen.
In veel gemeenten worden fikse discussies gevoerd over het al dan niet opnemen van asielzoekers, ziet de bewindsman. Dat daarbij de emoties hoog oplopen, “kan en mag gelukkig in Nederland, maar met spullen gooien kan nooit aan de orde zijn.” Hij doelde daarbij op het incident tijdens een raadsvergadering donderdagavond in Hoogezand, waarbij vanaf de publieke tribune een kopje naar raadsleden werd gegooid.
Ook in Westerwolde, waar het aanmeldcentrum Ter Apel is gevestigd, neemt de onrust toe. De gemeenteraad nam deze week een motie aan waarin wordt opgeroepen tot nieuwe afspraken te komen tussen de gemeente en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Het COA zou verschillende afspraken in de huidige overeenkomst hebben geschonden. Het college heeft de motie omarmd.
Van der Burg ziet dat de provincie Groningen en de veiligheidsregio Groningen “gemiddeld genomen veel meer doen dan de rest van Nederland” als het gaat om de opvang van asielzoekers. De staatssecretaris is ervan overtuigd dat de zogeheten spreidingswet, die gemeenten kan dwingen asielzoekers op te nemen, gaat helpen een evenwichtiger en eerlijker verdeling over alle gemeenten in Nederland te realiseren. Het wetsvoorstel wordt vrijdag nog niet in de ministerraad besproken. Momenteel worden er “de laatste puntjes op de i gezet.”
De bewindsman heeft er alle vertrouwen in dat de wet op 1 januari van kracht kan worden.