Goed bosbeheer zorgt voor gezonde bossen en duurzaam houtgebruik

Foto: Lukasz szmigiel

Nu het broedseizoen nog niet begonnen is en de winter in volle gang is, vinden er in de Nederlandse bossen veel werkzaamheden plaats, zoals blessen (markeren van bomen) en dunningen (snoeien en kappen van bomen). Door bepaalde soorten bomen te cultiveren en te zorgen voor een goede menging van boomrassen wordt het bos diverser en meer bestand tegen klimaatverandering, plagen en ziektes. De snoei- en kapwerkzaamheden in de herfst en winter en het planten van nieuwe bomen met een grotere diversiteit zorgen ervoor dat onze bossen gezond blijven. Gezonde bossen houden bovendien ook meer CO2 vast. Broodnodig in tijden van klimaatverandering. 

Waar gaat het hout heen?

Er zijn nogal wat misverstanden over de bestemming van hout. Hout dat overblijft na snoeien, zoals takken en schors etc. blijft meestal liggen in het bos en is zeer belangrijk voor voeding van de bodem. Wat betreft de stapels stammen is het voor wandelaars en andere bosbezoekers vaak niet duidelijk waar de stapels hout heen gaan. De Algemene Vereniging voor Inlands Hout (AVIH) heeft daarom samen met Staatsbosbeheer, een kaartje met QR-code ingevoerd met de bestemming van het geoogste hout. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt voor hardhouten planken in de bouw, voor meubels, pallets, schuttingen en tuinhuisjes. Slechts een klein deel van het hout uit het Nederlandse bos wordt als brandhout gebruikt.

Opbrengst en behoud 

Voor particuliere boseigenaren zijn de opbrengsten uit de houtoogst noodzakelijk voor het beheer en onderhoud van hun bos. Subsidie is vaak niet afdoende om het onderhoud van paden, veiligheidchecks van bomen en algemeen beheer te bekostigen dus vormt de verkoop van het hout een belangrijke inkomstenbron. Landgoedeigenaren willen bovendien graag investeren in hun bosbeheer door bijvoorbeeld het planten van specifieke boomsoorten en door het plaatsen van rasters tegen of juist voor wild. Al deze kosten kunnen vervolgens deels worden gedekt door de houtinkomsten. Voor de houtoogst worden over het algemeen mooie rechte stammen gebruikt. Bij veel particuliere landgoederen in Nederland is de selectieve houtoogst dan ook een belangrijk onderdeel van de financiële duurzaamheid van het landgoed.

Duurzaam Douglashout 

De bomen in de meeste Nederlandse bossen, zijn grotendeels rond dezelfde tijd aangeplant. Veel beuken bijvoorbeeld zijn rond de zeventig tot honderd jaar oud. Ze worden steeds minder vitaal of sterven. Ook de Douglasspar, van oudsher geplant voor de productie van hout,  heeft moeite met natuurlijke verjonging omdat de Amerikaanse eik nogal dominant is geworden in onze bossen. 

De laatste jaren is nu juist dat Douglashout steeds populairder geworden door de lange levensduur en de warme uitstraling. De naaldboom groeit voornamelijk in West-Europa en Scandinavië. Het hout van de Douglasspar heeft meestal een lichte geelrode tot geelbruine tint. Door de blootstelling aan lucht en licht verkleurt deze tint naar een oranje bruine gloed en later gaat het door weersinvloeden vergrijzen. Door droging wordt Douglas hout bovendien steeds sterker en harder.  Onbehandeld Douglas hout gaat dan ook zo’n 15 jaar mee in de buitenlucht. Behandeld met beits of olie gaat het nog veel langer mee. Duurzame hergebruik van het hout uit onze bossen dus!