Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) herkent zich niet in beweringen dat Nederland afstevent op een “maatschappelijk ontwrichtende” asielcrisis die nog erger wordt dan vorig jaar. NRC schrijft daar vrijdag over naar aanleiding van interne stukken die de krant heeft ingezien van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), de immigratiedienst IND, de politie en het ministerie van Justitie en Veiligheid van Van der Burg zelf.
De staatssecretaris zei voor aanvang van de wekelijkse ministerraad dat hij deze woorden in zijn gesprekken met het COA en de IND ook niet heeft gehoord. “De stukken van de politie heb ik niet gezien. Maar de ernst is natuurlijk hoog, ik heb plekken nodig. We hebben een flink tekort”, erkende hij. Vorig jaar was de instroom veel hoger dan het aantal opvangplekken, waardoor dagelijks mensen buiten sliepen bij het aanmeldcentrum in Ter Apel.
Daarop zijn vorig jaar duizenden tijdelijke plekken gerealiseerd in gemeenten, die bedoeld zijn voor de eerste opvang van nieuwe asielzoekers. Er zijn volgens Van der Burg nu 8000 plekken in de crisisnoodopvang en 14.000 in de noodopvang. “Het is fijn dat gemeenten bijspringen, maar het nadeel is dat er elke maand contracten voor deze tijdelijke locaties aflopen.” Het COA is bezig die te verlengen of elders nieuwe contracten te sluiten. “Van alle kanten wordt hard gewerkt om plekken te realiseren.”
De bewindsman benadrukt dat hij vooral uit is op structurele opvangplekken. “Dat geeft de minste onrust voor bewoners en voor personeel en het helpt beter bij de asielprocedures.” Van der Burg wil voorkomen dat het erger wordt dan vorig jaar. “Toen was ik ook steeds bezig, maar dan met plekken voor die vanavond. Het gekke is, we zoeken veel meer plekken en tegelijkertijd is er de rust dat ik ze niet zoek voor vanavond, maar voor over een paar weken of maanden.”
Als de spreidingswet er is, die nu voor advies bij de Raad van State ligt, gaat dat volgens hem wel helpen. Met deze wet kunnen gemeenten eventueel worden gedwongen opvangplekken te realiseren. Maar Van der Burg gaat er nog steeds van uit “dat gemeenten deze taak vrijwillig oppakken”.
Van der Burg wil pas zeggen waar nieuwe locaties komen, als daarover besluiten zijn genomen. “U kunt de komende tijd een aantal positieve nieuwtjes verwachten, maar we zijn er nog lang niet. Ik hoop dat nog veel gemeentebesturen tot een ja gaan komen.”
De afgelopen dagen sprak de staatssecretaris in Zweden met zijn Europese collega’s. In februari komt er een extra EU-top over asiel en migratie.