De lobby van Shell en ExxonMobil, de bedrijven achter de Nederlandse Aardolie Maatschappij die het gasveld in Groningen exploiteert, werkte vaak averechts. Dat concludeert voorzitter Tom van der Lee van de parlementaire enquêtecommissie die het Groningse gasdossier onderzocht. Sterker: “hun eigen keuzes hebben ertoe geleid dat de gaswinning wordt stilgelegd”.
De commissie sprak donderdag met de Tweede Kamer over haar verslag. Daarin worden harde noten gekraakt over de rol van de oliemaatschappijen, die profiteerden van de gaswinning, maar de problematische gevolgen ervan jarenlang niet serieus namen. In het rapport schrijft de enquêtecommissie al dat de oliemaatschappijen hierdoor het draagvlak om te gas te winnen in Groningen hebben verspeeld.
“We hebben ook op momenten gezien dat de lobby, de activiteiten en de keuzes van de olies niet de beste waren vanuit hun eigen perspectief gezien”, zegt Van der Lee in debat met de Kamer. Verschillende partijen vroegen naar de invloed van de oliemaatschappijen, die bijvoorbeeld bij premier Mark Rutte aanklopten.
Maar de commissie heeft niets gevonden dat erop duidt dat deze lobbypogingen leidden tot interventies door Rutte na gesprekken met de olies. Het ministerie van Economische Zaken is immers verantwoordelijk voor het gasdossier. Wel profiteerden de oliemaatschappijen van belangenvermenging op dat ministerie. Ook was er innig contact met het departement.