Nu het financiële conflict over de jeugdzorg tussen kabinet en gemeenten na 1,5 jaar is beslecht, zou je denken dat de angel uit het Kamerdebat over de jeugdzorg is gehaald. Want nu kunnen er eindelijk inhoudelijke maatregelen worden genomen om de jeugdzorg te verbeteren. Niets is minder waar. Honderden miljoenen euro’s aan bezuinigingen hangen nog steeds boven de markt. Bovendien steekt het veel fracties dat, voor de zoveelste keer, het geld leidend is in plaats van de inhoud. De bewindspersonen wachten een stevig debat.
Lange wachtlijsten, kinderen met complexe zorgvragen die als een hete aardappel van de ene zorgverlener naar de andere worden doorgeschoven en een torenhoge werkdruk bij zorgverleners zijn slechts een paar van de stapel problemen waarmee de jeugdzorg al jaren kampt. Ondanks toezeggingen vanuit het kabinet Rutte III en IV blijven grote verbeteringen uit.
Sinds 2019 worden alarmerende berichten afgegeven over de slechte jeugdzorg, waaronder de jeugdbescherming – ook wel de ic van de jeugdzorg genoemd. Dat deden onder meer de Inspectie Justitie en Veiligheid, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Raad voor de Kinderbescherming en de rechtspraak. Recent kwam ook de Algemene Rekenkamer met een vernietigend rapport over de jeugdbescherming.
Voor staatssecretaris Maarten van Ooijen (Jeugdzorg) en minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) lijkt de zogeheten hervormingsagenda jeugd hét antwoord op alle problemen. Daarin moeten rijk, gemeenten, professionals, zorginstellingen en jongeren concrete afspraken vastleggen om de jeugdzorg te verbeteren en ‘financieel houdbaar’ te maken. Die agenda had er al op 1 januari 2022 moeten liggen, maar door het geldconflict lag dat overleg maanden stil. Nu de ruzie is bijgelegd, kan er volgens Van Ooijen snel een inhoudelijk akkoord liggen.
Dat is nog maar de vraag. Kamerleden hebben in aanloop naar het debat een verontrustende brief gekregen van de brancheorganisaties in de jeugdzorg. Die zijn veel minder optimistisch over een snel akkoord. De afspraken in de conceptversie zijn te vrijblijvend en moeten concreter en afdwingbaar worden, vinden zij.
Met diverse Kamerfracties maken zij zich daarnaast zorgen over de bezuinigingen, die weliswaar zijn verzacht, maar nog steeds aanzienlijk zijn. Veranderingen kosten altijd eerst geld, voordat ze wat opleveren, benadrukken ze. Die dure les uit 2015, toen de jeugdzorg met 15 procent korting werd overgeheveld naar gemeenten, moet niet worden vergeten.