President Volodymyr Zelensky van Oekraïne brengt een bliksembezoek van enkele uren aan Nederland. Hij is zondagmorgen geland op vliegbasis Eindhoven. Daar wordt hij welkom geheten door een kabinetsdelegatie onder wie premier Mark Rutte.
De levering van Nederlandse F-16’s aan Oekraïne is het belangrijkste agendapunt. Vorige week gaf de Amerikaanse regering toestemming om de gevechtsvliegtuigen te leveren aan Kyiv.
Het is tweede keer binnen enkele maanden dat Zelensky ons land aandoet. De eerste keer was op 4 mei. Nederland is een belangrijke pleitbezorger van hulp aan Oekraïne in de oorlog tegen de Russen. Die vielen het buurland begin vorig jaar binnen.
Na hun overleg geven Rutte en Zelensky samen een persconferentie. Daarna reist de Oekraïense leider verder. Uit veiligheidsoverwegingen wordt vooraf nooit bekendgemaakt waar hij heen reist. Zaterdag was hij nog met zijn vrouw Olena in Zweden.
Tijdens een ontmoeting met de Zweedse premier Ulf Kristersson vroeg de Oekraïense leider om de levering van Gripen gevechtsvliegtuigen. In het Scandinavische land worden Oekraïners getraind om te vliegen met dit door het Zweedse Saab geproduceerde toestel.
Nederland geeft samen met de Denen leiding aan een coalitie van landen die Oekraïners leren vliegen met Amerikaanse F-16 gevechtsvliegtuigen. Die training vindt in Denemarken plaats. Ook Oekraïense ingenieurs en technici worden opgeleid.
Kyiv vraagt al veel langer om moderne westerse gevechtsvliegtuigen. Maar het duurt nog maanden voor ze worden geleverd. “Dit is niet iets voor de heel korte termijn”, zei demissionair minister Kajsa Ollongren (Defensie) vrijdag. Ze wilde ook niet kwijt hoeveel F-16’s Nederland wil geven.
Defensie is momenteel bezig de F-16 te vervangen. Daardoor zijn straks enkele tientallen F-16’s overtollig. Een eerder besluit om een flink aantal van deze vliegtuigen te verkopen aan het Amerikaanse bedrijf Draken International is door het kabinet ongedaan gemaakt.
Tijdens de NAVO-top in Vilnius in juli beloofde Nederland de komende jaren Oekraïne te helpen met zijn luchtafweer en luchtmacht. Die belofte maakt deel uit van afspraken waarmee bondgenoten de veiligheid van Oekraïne voor de komende jaren willen garanderen.
Sinds het uitbreken van de oorlog gaf het kabinet voor ongeveer 2 miljard euro aan militaire steun aan de regering in Kyiv. Ook trainen Nederlandse militairen Oekraïners, helpen ze bij het onderhoud van Oekraïens gevechtsmaterieel en speuren marechaussees naar bewijzen van oorlogsmisdaden.
Het kabinet blijft ondanks zijn demissionaire status Oekraïne bijstaan, herhaalde Rutte vrijdagmiddag na de eerste ministerraad na de zomervakantie. “Het einde van dat conflict (is) absoluut nog niet in zicht”, aldus de premier. Dat beleid steunt de Tweede Kamer.
Zelensky is voortdurend op zoek naar hulp. Het tegenoffensief van de Oekraïense strijdkrachten vordert maar langzaam en de verliezen zijn aanzienlijk. Intussen gaan de Russische aanvallen op steden door. Daarbij vielen zaterdag in de historische stad Tjernihiv nog zeven doden en meer dan honderd gewonden.