Jongeren en ouderen hebben veel raakvlakken, maar je moet ze wel willen zien. Hbo verpleegkundige Teun Toebes (20) ziet die raakvlakken elke dag. Tijdens zijn eerste stage is hij op een gesloten afdeling in contact gekomen met mensen met dementie. Er werd iets in hem aangewakkerd. Vanuit zijn stichting sTeun en toeverlaat maakt hij video’s, waarmee hij de veelzijdigheid van het werken in de zorg en dementie laat zien. Afgelopen week won hij de George Maduro prijs, de prijs voor dé ultieme held die zich belangeloos voor de maatschappij inzet.
Het was zijn droom om ambulanceverpleegkundige te worden, dus toen hij tijdens die eerste stage op de gesloten afdeling met werken begon, schrok hij heel erg. “Ik zag mensen met angst in hun ogen die zoekende waren naar veiligheid. De eerste keer die afdeling oplopen voelde als onbekend, maar ook als een warm welkom. Tijdens die eerste kennismaking besefte ik me dat aandacht enorm wordt gewaardeerd. Het raakte ook een andere snaar bij mij, namelijk dat het hier om gaat in de zorg: aandacht.”
Teun is video’s gaan maken, waarvan de eerste meteen viral ging. “Ik had een silent disco georganiseerd in het verpleeghuis. Ik maak verschillende soorten video’s, zoals KnUS in de BUS, dat zijn video’s over de liefde en geluksmomenten en terug naar het vak, waarin ik mensen met dementie letterlijk terugbreng naar hun oude beroep. Hierdoor worden oude herinneringen geprikkeld, zoals laatst een brandweerman (92). We zijn teruggegaan naar de kazerne waar hij werkzaam was. Hij bloeide helemaal op. Daarnaast maak ik ook een serie video’s waarin ik dieper inga op kwesties binnen de zorg, zoals euthanasie en het tekort aan crisisbedden. Deze week komt er een nieuwe video online over het proces van A(lzheimer) tot Z(org), een reportage over het zusje van mijn oma.”
“Wat ik doe is heel basaal, maar schijnbaar zien mensen dat graag. Ik laat zien hoe je contact kunt maken. In de zorg is juist het menselijke contact een kracht. Die ruimte kun je maken, maar ik kan niet ontkennen dat het soms ontzettend druk is als je twaalf mensen met dementie moet verzorgen. Tijdens een nachtdienst sta je met twee personen op 64 mensen. Alle video’s die ik maak vanuit mijn stichting, dat doe ik allemaal vrijwillig. Ik werk hier veertig uur per week aan, en daarnaast heb ik mijn studie, loop stage en mijn werk in het verpleeghuis.”
Hoe is het nu?
“Ik heb afgelopen week de Young impact award en de George Maduro prijs gewonnen. Hiermee heb ik het werken in de zorg en dementie op een positieve manier aan 10.000 jongeren kunnen laten zien. Ik zou me landelijk willen inzetten voor mensen met dementie en de zorg. Ik heb de ambitie om een spraakmaker (> misschien beter ‘om mensen te inspireren’) te zijn en om een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij. Ik wil mijn stichting uitbreiden naar een landelijk niveau. Ik maak nu gemiddeld een video per twee weken, daar zit wel 40 uur werk per video in. Dementie is mijn passie. Mensen met dementie raken een emotie bij mij.”
Wijze les
“Dat je heel snel met betrokkenheid iets kan betekenen voor een ander. Ik heb leren luisteren naar de verhalen van mensen en hoe ik mee kan gaan in de beleving van iemand met dementie. Als je dat op de juiste manier doet, kan je samen nog veel fijne momenten hebben. Het is een vreselijk proces als het bij jou of een naaste gebeurt. Maar als je er op de juiste manier op inspeelt, kan je nog veel betekenen. Hoe? Ik denk door buiten de lijntjes te denken. We hebben snel de neiging om te grijpen naar modellen of theorieën, maar het blijft een mens die behoefte heeft aan contact. Ik heb nergens zoveel sjans als in het verpleeghuis: ze willen allemaal mijn krullen voelen of een nachtkusje krijgen.”
Mooiste feedback
“Een videoportret dat ik gemaakt heb, werd getoond op iemand zijn uitvaart. Dat vind ik een mooi compliment. Ik heb nog altijd contact met de zoon van deze man en ga binnenkort een hamburger met hem eten.
Hoe voelt het om een Nederlander om te volgen te zijn?
“Ik vind het een enorme eer. Het helpt me om mijn boodschap te verspreiden, waardoor mensen op een positieve manier in contact kunnen komen met de zorg en dementie. Het voelt goed om iets voor de maatschappij te kunnen betekenen.”
Waarin maak jij het verschil?
“Door te laten zien wat contact maken brengt en dat je ook op een andere manier naar dementie kunt kijken. Als jonge jongen in de zorg, dat vinden de oudere mensen leuk. Veel mensen denken dat ik hun kleinzoon of hun zoon ben. Dan roept er iemand als ik binnenkom: “Hey, dat is mijn zoon”. En ik krijg veel berichten van mensen die ook in de zorg willen werken. Dat is mooi, want we hebben een groot gat op te vullen.”
Wat zou je nog willen?
“Ik zie veel dingen in verpleeghuizen in bijvoorbeeld hoe mensen met elkaar omgaan, waarvan ik denk: dat kan wat anders. Maar ook hoe de financiering van de zorg is geregeld. Ik zou graag willen dat mensen die beleid maken kijken naar wat goed is voor de mensen. We mogen meer naar elkaar omkijken. We hameren al jaren op de problemen in de zorg, maar ik vind dat er weinig wordt doorgepakt.”