Premier Mark Rutte is “voorzichtig hoopvol” dat op korte termijn met Tunesië afspraken kunnen worden gemaakt om de illegale oversteek van asielzoekers in “gevaarlijke bootjes” zo veel mogelijk tegen te gaan. Hij verwacht niet dat hij zondag dé deal gaat sluiten, “maar het zal wel een belangrijke stap zijn”, zei hij tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Rutte gaat zondag samen met voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en de Italiaanse premier Giorgia Meloni naar Tunesië.
Er wordt in Tunis gesproken over een breed pakket, zei Rutte. Naast het inperken van de oversteek van illegale asielzoekers, gaat het ook over handelsafspraken en economische en financiële steun aan het Noord-Afrikaanse land.
De asieldeal die donderdagavond is gesloten tussen alle EU-lidstaten noemt Rutte “een grote doorbraak” en een “belangrijke stap”. Op korte termijn hebben de afspraken geen direct effect voor de instroom van asielzoekers in Nederland, “maar het helpt ons wel”. Zeker ook bij de nationale afspraken die rondom migratie gemaakt moet worden.
Rutte benadrukte dat Nederland – “als rijk land” – vluchtelingen wil blijven opvangen. “Wij houden van asielzoekers”, voegde hij daar later aan toe.
De premier had er aan het begin van donderdagavond een hard hoofd in dat de 27 lidstaten tot een asieldeal zouden kunnen komen. Mede dankzij “oliemannetje” Eric van der Burg (staatssecretaris Asielzaken) is het volgens Rutte toch gelukt.
Een van de onderdelen van de EU-deal is dat asielzoekers die weinig kans op asiel maken, meteen worden vastgezet in het land van aankomst en uiteindelijk worden teruggestuurd. Daarnaast is afgesproken dat alle lidstaten een bepaald percentage asielzoekers moeten opnemen. Een deel daarvan kunnen ze afkopen. Voor Nederland zou dat neerkomen op het opnemen van een kleine 1500 asielzoekers of het inleggen van hooguit 30 miljoen euro.
Of Nederland gaat afkopen, is volgens Rutte nog geen besluit genomen. Bovendien is het volgens hem niet mogelijk de hele asielopgave af te kopen. Volgens de premier zit er in de Europese afspraken een “goede balans” waar alle landen “vanuit een gezond eigenbelang” van profiteren en daarom de afspraken “netjes” zullen uitvoeren.
Het pakket moet nog verder worden uitgewerkt en door het Europees Parlement goedgekeurd.