Aruba en Sint Maarten behoren tot de meest intensief op toerisme georiënteerde eilandeconomieën ter wereld. De coronacrisis heeft dit model nu aan het wankelen gebracht. Maar de eilanden lijken nog niet echt klaar te zijn om te werken aan een andere invulling van het toerisme, of om minder afhankelijk te worden van het toerisme. Arjen Alberts heeft onderzocht hoe deze eilanden in zo’n eenzijdig toerismeafhankelijk model zijn terechtgekomen. Op 21 september promoveert hij aan de Universiteit van Amsterdam op dit onderzoek.
Volgens Alberts hadden Aruba en Sint Maarten al voor de coronacrisis de grenzen bereikt van het niveau van toerisme dat een gebied aan kan zonder dat dit negatieve gevolgen heeft voor het milieu, de plaatselijke bevolking of de kwaliteit van het toerisme zelf. Hij stelt dat het toerisme zelf verouderd en sleets raakte, wat leidde tot een daling van het aantal herhalingsbezoeken en een zwakkere concurrentiepositie.
Midden in de coronacrisis durven op de eilanden zelf echter nog maar weinig mensen na te denken over de vraag hoe het verder moet. De crisis zorgt voor een flinke daling van het aantal toeristen. Met daarbij financieel gezien enorme, negatieve gevolgen voor de inkomsten op de eilanden. Maar de enige maatregel die vanuit de politiek nu wordt gebruikt is om – ondanks de vele beperkingen – zoveel mogelijk open te blijven ‘for business’.
Op beide landen zijn Amerikaanse toeristen welkom, terwijl dat in veel andere Caribische landen niet het geval is. Deze week nog kondigde toerisme minister Dangui Oduber verheugd aan dat de Amerikaanse vliegtuigmaatschappij JetBlue per 19 november gaat vliegen tussen Newark en Aruba. Oduber stelde donderdag dat daarmee ‘opnieuw is bewezen dat Aruba een aantrekkelijke markt is.’ Hij beloofde de bevolking er alles aan te doen om het Arubaanse toerisme en de economie te ‘reactiveren’. JetBleu heeft ook aangekondigd meer op Sint-Maarten te gaan vliegen.
Daadwerkelijk een andere invulling geven aan de economie op de eilanden is nu geen onderwerp van gesprek. Zoals een hoteleigenaar op Sint-Maarten laat weten: ‘Alles is nu gericht op overleven.’ De toerismesector is op beide eilanden zo groot dat de daling van het toerisme direct een gevolg heeft voor de inkomens van grote groepen mensen in de samenleving. Het lijkt voor zowel de toerismesector als de politiek op de eilanden van belang om zoveel mogelijk banen te behouden; belangrijker dan te werken aan een meer gedifferentieerde economie.