Zelfs als studenten van het mbo, hbo en de universiteit voor de les een sneltest afnemen, blijft fysiek onderwijs beperkt zolang men 1,5 meter afstand moet houden. Dat schrijft demissionair minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) in een brief aan de Tweede Kamer. Er is niet genoeg ruimte in onderwijsinstellingen voor zowel volledig fysiek onderwijs als het houden van 1,5 meter afstand.
De afgelopen maanden werd in acht regionale pilots onderzocht hoe preventieve coronatests meer fysiek onderwijs zo veilig mogelijk kunnen maken. Maar studenten zijn niet verplicht om voorafgaand aan de les een test af te nemen. Uit de onderzoeken komt naar voren dat mede daardoor te weinig studenten zich testten om de 1,5 meter los te kunnen laten en zo meer fysiek onderwijs te geven.
Tussen de 25 en 30 procent van de studenten testte zich vooraf. Dat is te weinig om besmettingsrisico's genoeg te laten dalen, schrijft de minister. Studenten aan opleidingen waar een uitzondering geldt voor de 1,5 meter, zoals dansopleidingen, gebruikten de tests vaker omdat ze zich daar veiliger door voelden.
In een uiterste geval kunnen onderwijsinstellingen toegangsbewijzen gaan vragen, zoals een negatieve test of een volledige vaccinatie. Het kabinet overweegt dit alleen als de 1,5 meter afstand ook in het nieuwe schooljaar een "aanzienlijke opschaling" van fysiek onderwijs in de weg staat en als er geen "minder ingrijpende wijze" voorhanden is, aldus Van Engelshoven.
Uit de pilots blijkt verder dat het belang van het preventief testen beter moet worden uitgelegd. "Het moet helder zijn wat de toegevoegde waarde van testen is voor het veilig samenkomen op de onderwijslocaties, en deze boodschap moet overal worden uitgedragen", schrijft de minister.
Momenteel kunnen studenten ongeveer een dag in de week fysiek onderwijs volgen. Er zijn uitzonderingen voor het maken van toetsen, het volgen van praktijkonderwijs en het begeleiden van kwetsbare studenten.
Studenten kunnen tot 31 juli gratis online testen bestellen en laten thuisbezorgen. Een motie van GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld om dit langer mogelijk te maken, vindt Van Engelshoven geen goed idee. Huidige afspraken met marktpartijen lopen af per 31 juli en binnen de grenzen van de wet komt een nieuwe aanbesteding niet op tijd.
Het kabinet besluit op 13 augustus of het mbo en hoger onderwijs weer open kan zonder beperkingen of dat de 1,5 meter afstand toch nog nodig blijkt. Van Engelshoven adviseerde instellingen zich op beide scenario's voor te bereiden, iets wat haar op veel kritiek kwam te staan.