Op een gemiddelde dag vinden er in Nederland 478 bevallingen plaats, waarvan steeds meer in het ziekenhuis. Dat er veel komt kijken bij een bevalling voor zowel de vrouw als de partner heeft doula Maartje Bruning zeven jaar geleden aan den zwangere lijve ondervonden in het ziekenhuis. “Ik stelde continu vragen over wat er mogelijk was en heb mezelf als het ware begeleid. Ik wist toen niet dat een doula bestond.”
Een doula is een zwangerschaps- of bevallingscoach en betekent in het oud Grieks ‘helpende vrouw’. Zij maakt onderdeel uit van het bevallingsteam en ondersteunt de vrouw en haar partner vanaf week twintig in de zwangerschap tot gemiddeld twee weken na de bevalling. “Een doula is een niet medische verloskundige. Waar een verloskundige continu beoordeelt hoe veilig de bevalling verloopt, zorgt een doula ervoor dat de bevalling zo prettig mogelijk ervaren wordt, dat de cliënt het middelpunt is en zich gezien en gehoord voelt. Ik neem de partner hierin mee, want daar is vrijwel geen begeleiding voor, terwijl deze ook door een transitie proces gaat.”
Maartje merkt dat er tegenwoordig een grote mate van begeleiding mist, waaronder een transparante communicatie in wat je kan verwachten in een medisch traject. “Er is vaak veel meer mogelijk dan we als vrouwen weten. Niemand vertelt je alles, tenzij je zelf doorvraagt. Het is fijn als je als vrouw alle keuzes, mogelijkheden en opties van tevoren weet, zeker als er iets misgaat. We leggen het neer bij de dokter, omdat we denken dat zij het wel weten. We mogen echter als vrouwen veel beter voorbereid zijn in wat er kan en mag, zodat we zelf beslissingen kunnen nemen. Hier ondersteun ik in, door vrouwen als het ware een menu aan mogelijkheden aan te bieden. Mijn cliënten kiezen zelf hun driegangenmenu.”
“Er zijn te veel vrouwen angstig zwanger”
Maartje is er niet alleen voor de prenatale pret, maar ook voor het vieren van de ‘birthday’ tijdens de bevalling zelf. “Afhankelijk van het gekozen pakket vinden er ongeveer zes afspraken voor de bevalling (thuis) plaats, ben ik er tijdens de bevalling bij en zie ik het stel na de bevalling nog een keer. We bespreken de verwachtingen, angsten en wensen en ik leg uit wat de opties zijn. Ik geef les in ademhaling, in bevalhoudingen, wat praktisch te doen als de eerste fase van de ontsluiting begint en hoe je als partner je vrouw kan ondersteunen door massages te geven. Hierin doe je een heel groot stuk samen, zonder verloskundige begeleiding, en dit is vaak het moment waar er paniek ontstaat. Er zijn te veel vrouwen angstig zwanger en niet in blijde verwachting. Daar breng ik graag verandering in.”
Wij vroegen Maartje een aantal tips voor al die vrouwen die zwanger zijn, én hun partner.
- Werk met de tools van je lichaam
“Het is belangrijk dat je weet en snapt wat er fysiek gebeurt tijdens een bevalling. Welke reis door het bekken je kind moet afleggen is een vraag waar we zelden bij stil staan. Zo is continu horizontaal op een bed liggen niet een optimale manier om te baren en kan je juist zelf veel doen om een bevalling te bespoedigen. Weet welke natuurlijke tools je hebt gekregen van je lijf om te bevallen. Werken met bewegingen en zwaartekracht zijn een magische manier om je kind de juiste uitgang te wijzen.”
- Je adem is je beste vriend
“Leer over je ademhaling en weet dat je ademhaling je beste vriend is tijdens de gehele bevalling. Verdiep je hierin, ga op cursus en oefen, oefen, oefen. Ook als partner. Jij bent de spiegel en de belangrijkste support tijdens een bevalling.” - Elke zwangerschap is uniek
“Weet wat er thuis, in een bevalcentrum en in een ziekenhuis kan. Zo heeft elk ziekenhuis weer andere mogelijkheden. Zoek dus uit welke bij jouw wensen past; elke zwangerschap is immers uniek. Ook bij een tweede of derde kind is het goed om je hier opnieuw in te verdiepen. Protocollen veranderen snel. Jij hebt de eind verantwoordelijkheid en de zeggenschap. - Zoek ondersteuning
“Er zijn attributen en apparaten die ondersteuning bieden tijdens een bevalling. Zo heb je een GeboorteTENS, een apparaatje dat pijnverlichting geeft tijdens de weeën. Ook zijn veel vrouwen bang voor inscheuren, maar ook hier zijn diverse trainingsmethodes voor, zodat je die angst kan loslaten tijdens de bevalling.” - Maak een thuisgevoel
“Creëer een thuisgevoel in het ziekenhuis en neem je eigen spullen mee. Er is veel meer mogelijk in zo’n verloskamer dan we denken. Zo zijn er bijvoorbeeld steeds meer draadloze CTG monitoren zodat je gewoon een douche kan nemen of in een bevalbad kan gaan. En bouw dat bed om tot een baar troon en niet tot een lijdensweg.”
En soms zijn de tips die Maartje geeft aan aanstaande moeders heel simpel, maar is het iets wat verder niemand vertelt. “Neem als partner bij een mogelijke bevalling je zwemspullen mee, zodat je samen onder douche of in bad kan. Een partner kent zijn of haar vrouw het beste, dus neem elkaar mee op de reis die bevalling heet. En vier samen jullie feestje.”