De kunst om te leven na kanker

Elke dag krijgen in Nederland driehonderd mensen de diagnose kanker, waarvan zestig procent de ziekte overleeft. Zondag, op Wereldkankerdag, wordt massaal stilgestaan bij de ingrijpende en verwoestende ziekte. Wij spreken met Annemarie van den Berg (50). Zij kreeg de diagnose twee keer en leeft nu in geleende tijd. Als coach en ervaringsdeskundige begeleidt zij mensen die na de diagnose kanker de draad weer willen oppakken.

Toen Annemarie 32 was, kreeg ze borstkanker. “Wat ik zwaar vond, is dat ik met de dood werd geconfronteerd, terwijl de rest van de wereld ging trouwen of kinderen kreeg.” Een jaar lang zat ze in de medische molen. “Ik wilde daarna zo snel mogelijk terug de maatschappij in. Ik ben even teruggegaan naar mijn oude werk, maar het stempel ‘ik ben ziek geweest’ was te groot. Ik heb een andere baan gezocht.”

Jarenlang ging het goed, totdat ze vier jaar geleden fysieke klachten kreeg. Na een bezoek aan het ziekenhuis bleek Annemarie uitzaaiingen te hebben in haar longvlies. “Ik stond net op het punt om voor mezelf te beginnen als coach. Het was een grote en heftige verrassing voor mij om voor de tweede keer kanker te krijgen.”

Sindsdien heeft Annemarie het gevoel dat ze met pensioen is. “Als je van de artsen nog drie jaar krijgt, wordt alles voor altijd anders. Ik heb een hele korte levensverwachting. Daar valt niet over te discussiëren, dat is wat het is. Ik kijk sindsdien naar alles anders en heb meer tijd omdat ik arbeidsongeschikt ben verklaard. Tijd is mijn meest kostbare bezit.”

Doordat Annemarie zich mede dankzij medicijnen stabiel en fit voelt, is ze een opleiding ‘Coaching rondom kanker’ gaan volgen om mensen met kanker te begeleiden. “Ik doe deze opleiding, omdat ik zelf met levensvragen zat, waarmee ik bij niemand terecht kon. Het is een eenzaam proces, waarbij je te dealen hebt met jezelf en je omgeving. Nu begeleid ik zelf mensen met kanker, onder andere via het ‘Cancer Care Center’ in Amsterdam.”

In haar eigen omgeving krijgt Annemarie vaak reacties als ‘je ziet er goed uit, dus het gaat toch goed met je?’ of ‘ik kan ook morgen onder de tram komen’. Hierdoor voelt ze zich niet begrepen. “We zeggen vaak dat de dood bij het leven hoort, maar als je met je eigen eindigheid wordt geconfronteerd, zit je met veel vragen.”

Annemarie ziet haar ziekte als een geluk bij een ongeluk. “Ik heb een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Vragen als ‘wat is nu echt belangrijk?’, ‘wil ik wel door met mijn baan?’, ‘hoe zit het met mijn relatie?’, kwamen allemaal langs. Daarnaast is er de paradox van de angst en het gewone leven dat doorgaat.”

Volgens Annemarie is het niet makkelijk om na kanker je leven weer op te pakken. “Kanker is een enorme klap voor mensen, zowel mentaal als fysiek. Ik noem het een life changing event

. Daarbij vinden veel mensen kanker eng, omdat het de dood betekent. Dat is echter allang niet meer zo. Als je terugkomt op je werk, weten collega’s vaak niet hoe ze met de situatie om moeten gaan.”

Bang voor de dood is Annemarie niet, wel voor de aftakeling. “Wanneer zal die beginnen en hoe lang kan ik nog onafhankelijk leven? Mijn leven is weer gewoon, maar ergens ook weer niet. Ik schiet vol van krokussen die nu uitkomen. Niet omdat het misschien de laatste keer is, maar omdat ik dankbaar ben dat ik dit nog mag meemaken.”

Lees ook: