Gemeenten moeten meer doen om ouders die uit elkaar gaan te ondersteunen, aldus het Platform Scheiden zonder Schade onder leiding van André Rouvoet. Volgens mediator en relatiecoach Anne Buiskool doen we wel een huwelijksritueel, maar gebeurt er niets qua officiële afronding bij een scheiding. “Door een scheidingsceremonie nemen ouders verantwoordelijkheid voor onaffe zaken en hebben kinderen minder last van de scheiding.”
Het platform Scheiden zonder Schade is een aantal maanden bezig geweest met hoe we kunnen voorkomen dat kinderen de dupe worden van een scheiding. Zo’n 16.000 kinderen in Nederland hebben jaarlijks ernstig last van de gevolgen van een scheiding. “Binnen een relatie is er een onderscheid tussen de partner- en de ouderrelatie. Kinderen hebben last van een scheiding als de ‘(ex)partner problemen’ door blijven spelen in de ouderschapsrelatie.”
Scheidingsceremonie
Anne doet naast haar werk als mediator sinds zes jaar scheidingsceremonies. “Een ceremonie zorgt ervoor dat ouders hun leven samen als partners kunnen afronden. Ouders die voor een ceremonie kiezen, geven daarmee van tevoren aan dat ze goed en respectvol willen scheiden, zowel voor de kinderen, de families als voor elkaar. Op een dieper niveau wordt afscheid genomen van wat geweest is.”
Er zijn mensen die al jaren gescheiden zijn en die alsnog een ceremonie willen. “Ze merken dat ze als partners nog niet los zijn van elkaar. Er vindt bij een scheidingsceremonie altijd eerst een aantal gesprekken plaats, waarin ouders zowel losse eindjes als zaken waar ze dankbaar voor zijn bespreken.”
“De vorm van een scheidingsceremonie is afhankelijk van de wensen, maar je kunt denken aan een sneltekenaar die van beide partners een portret maakt en die het portret doormidden knipt. Ieder krijgt zijn of haar eigen portret mee. Of ze maken een wandeling die de jaren waarin ze samen waren vertegenwoordigt en waarin beiden terugkijken op wat pijnlijk was, waar men dankbaar voor is en wat achtergelaten mag worden.”
Wat komt Anne tegen waardoor scheidingen soms voor zoveel problemen zorgen? “Ik geloof heilig dat we een leven lang leren. Veel mensen weten echter niet hoe ze kunnen blijven leren in een relatie. Als de wittebroodsweken voorbij zijn, kunnen patronen en overlevingsmechanismen, die we allemaal hebben, voor conflicten zorgen. We zijn niet altijd bereid om als er iets tegenzit hiervan te leren. Ook een scheiding is een leermoment.”
Grote bron van problemen bij een scheiding
Bij een scheiding blijft er veel liggen, aldus Anne. “Veel zaken, zowel positief als negatief, worden niet uitgesproken. We mogen ons meer bewust worden van wat we meenemen uit vorige relaties en onze familie in een nieuwe relatie. Het niet bewust hiervan zijn, is een grote bron van de problemen die we vandaag de dag hebben rondom scheidingen.”
Wat is er tenslotte volgens Anne nog meer nodig? “Wat ik belangrijk vind is dat gemeenten en andere initiatieven op dit gebied meer met elkaar gaan samenwerken. Er wordt op beide fronten hard gewerkt, maar er is ook nog concurrentie. Als we het idiote idee van concurrentie nou eens gaan loslaten, kunnen we werkelijk een verschil gaan maken.”