Als jong meisje begreep ik intuïtief dat borsten dienen als voeding. Best bijzonder, gezien ik nooit een vrouw borstvoeding heb zien geven. Ik ben heel beschermd opgevoed en van het seksuele aspect van borsten heb ik heel lang niets geweten. Rond mijn dertiende groeiden niet alleen mijn borsten, maar ook haren om de tepel heen. Mijn moeder zei “die moet je weghalen, dat vinden mannen niet zo mooi”. Ik weet nog dat ik haar uitspraak niet begreep en me afvroeg “wat hebben mannen daar nou mee te maken? Mijn borsten zijn toch van mij?”. Verder werd er thuis niet over borsten gesproken. Ook op school of tussen meisjes onderling werd niet over borsten gepraat. Wel wisten we van elkaar als we ongesteld waren, want dan hoefden we niet mee te doen met gymles.
Mijn neef, die dichtbij woonde, was mijn beste vriend en we speelden vaak samen. Ik herinner me dat we een keer het raam van de slaapkamer afplakten en onze ouders vertelden dat we een kerststukje gingen instuderen. Maar in plaats daarvan speelden we ‘tentoonstelling’: ik liet hem mijn ontluikende borsten zien, en ik mocht hem ook naakt bekijken. Het klinkt wellicht spannend maar dat was het helemaal niet. We waren gewoon nieuwsgierig aan het ontdekken zoals kinderen dat doen, op een pure, onschuldige manier. We raakten elkaar ook niet aan. Op mijn 15e waren mijn borsten zo ver ontwikkeld dat mijn moeder met mij een beha ging kopen. Dat zal wel bij Hunkemoeller geweest zijn. Het was in die tijd vrij makkelijk om te kiezen: er was maar één kleur. Toen we thuis kwamen zei mijn moeder trots tegen mijn vader: “kijk eens, je dochter heeft haar eerste beha!” Ik schaamde me dood. Waarom moest mijn vader dat zo nodig weten?
Lies | Foto: Claudia van het Kaar
Rond mijn zeventiende heb ik, onder andere door de pin-ups die vroeger in de mode waren, ontdekt dat borsten voor mannen aantrekkelijk kunnen zijn - voor mij geen leuke ontdekking. Ik hield toch al niet van opvallen maar deze vorm van aandacht heb ik helemaal nooit gewild. Met mijn borsten te koop lopen? Echt niet! Ik houd gewoon niet van inkijkjes. Dat had vast met mijn strenge opvoeding te maken. Vanaf dat moment heb ik me er eerder ongemakkelijk bij gevoeld en was dat juist een reden voor mij om mijn borsten te verstoppen. Zo ook tijdens mijn eerste kantoorbaan waar ik, naast een enkele vrouwelijke collega, alleen mannen om me heen had. Door me onopvallend te kleden wilde ik voorkomen dat zij seksueel getinte grapjes over mij maakten. Rond mijn 21ste ontmoette ik Nico, de liefde van mijn leven. Mijn ouders wilden onze relatie dwarsbomen. Zij zagen Nico niet zitten want hij had ‘maar’ een ambacht geleerd en bovendien was hij gereformeerd. Maar ik hield mijn poot stijf en uiteindelijk draaiden zij bij. Nico mocht bij ons thuis op bezoek komen.
Van echte privacy hebben we pas laat kunnen genieten
Meteen samenwonen was er in die tijd nog niet bij. Seksueel contact ook niet, eerst moesten we gaan trouwen. Kan je het je voorstellen? We gingen samen op vakantie en op het naaktstrand zagen we elkaar zelfs naakt, maar we drongen allebei niet aan op seksueel contact. Onze strenge opvoeding en het feit dat we nooit alleen waren en geen eigen kamer hadden in het hotel zal ook wel een rol gespeeld hebben. Na ruim drie jaar verkering trouwden we. Toen mochten we wel samen slapen. Zoals gebruikelijk voor vrouwen in die tijd moest ik toen stoppen met werken en bleef ik thuis. Toen ik zwanger was van ons eerste kind verhuisden we naar de Pijp. We woonden er bij een oude vrouw met wie we de keuken en de WC moesten delen. Van echte privacy hebben we pas laat kunnen genieten: toen ik zwanger was van de tweede kregen we ons eerste eigen huis. We hebben drie kinderen gekregen en ik heb ze allemaal borstvoeding gegeven. Hoewel ik het nooit eerder had gezien, wist ik gelijk hoe het moest.
Nu ik 86 ben draag ik geen beha meer, dat vind ik fijner. Ik heb de laatste jaren veel last gehad van jeuk onder mijn borsten. Ik dacht dat het psoriasis was, maar waarschijnlijk heeft het eerder te maken met een van mijn vele allergieën. Door de jaren heen heb ik diverse middelen geprobeerd om de jeuk te kalmeren. Mijn borsten stellen nu niet zo veel meer voor. Ik heb er geen bijzondere band mee. Ik vind de borsten van mijn dochters mooier dan de mijne. Zij durven ze wel te laten zien. Ik zeg er alleen iets van als ik vind dat er te veel inkijk is. Ik vind nog steeds dat je er niet mee te koop moet lopen, maar ja, zo is de tijd nu. Het andere uiterste zijn de zwaar gesluierde moslimas, daar heb ik mee te doen. Ik zie elke dag een meisje van twaalf die helemaal in het zwart loopt en met haar lange rokken bijna van haar fiets valt. Zij moet het verschrikkelijk benauwd hebben als het warm is. Haar vader loopt dan lekker in zijn T-shirt en ik vraag me af of hij ziet wat hij haar aandoet.
Dit interview is een van de vele uit een serie borsten-interviews door Claudia van het Kaar. Zij is vrouwencoach en lichaamswerker gespecialiseerd in borsten. Op dit moment schrijft zij een boek over borsten. Kijk op haar site voor meer informatie en om bericht te krijgen wanneer haar boek klaar is: www.centrumvoorvrouwen.nl.