Het ministerie van Defensie heeft “op bepaalde momenten onvoldoende zorgvuldig en te weinig voortvarend” gehandeld nadat het een melding over misstanden had gekregen van oud-defensiefotograaf Rinze Klein. Dat stelt een onafhankelijke onderzoekscommissie, schrijft staatssecretaris Barbara Visser aan de Tweede Kamer.
Klein meldde misdragingen van mariniers tijdens een missie in Tsjaad in 2008 en 2009. Hij heeft die ook op video vastgelegd. Defensie gaat de melding nu alsnog in behandeling nemen, aldus Visser. Defensie is al bezig het meld- en klachtproces te verbeteren. De verbetering van de veiligheid van het personeel is een prioriteit voor de bewindslieden.
De Tweede Kamer wil dat Afghaanse tolken die Nederlandse militairen hebben geholpen op hun missie een speciale status krijgen. Dan worden ze aangemerkt als systematisch vervolgde groep en krijgen ze recht op asiel in Nederland.
Afghaanse tolken worden geregeld vermoord door de Taliban. Anderen worden bedreigd of zijn ondergedoken. Nederlandse militairen werken in Afghanistan met tolken die uit Nederland meekomen en tolken die lokaal worden geworven.
Minister Ank Bijleveld (Defensie) kondigde in juli aan dat Afghaanse tolken die voor Nederland in Uruzgan hebben gewerkt hier welkom zijn als zij zich bedreigd voelen. Volgens haar zijn het afgelopen jaar “de nodige” Afghaanse tolken al naar Nederland gekomen.
Dat was nog onvoldoende voor de Kamer. Die wil een structurele regeling. De speciale status moet ook gaan gelden voor lokale tolken die ingehuurd worden bij toekomstige Nederlandse missies. De motie was een initiatief van D66 en ChristenUnie en kreeg steun van onder meer VVD, SP, GroenLinks en PvdA.
“Deze tolken zijn van onschatbare waarde geweest voor onze militairen. Met gevaar voor eigen leven hebben zij ons geholpen. Nu is het tijd om hén te helpen”, aldus Salima Belhaj (D66). Volgens Joël Voordewind (ChristenUnie) heeft Nederland “een morele plicht hen te helpen en veiligheid te bieden”.
Bijleveld gaat met de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid overleggen over de wens van de Kamer.