De inlichtingendiensten AIVD en MIVD boeken geen vooruitgang bij de invoering van de zogenoemde sleepwet (officieel de Wiv). Toezichthouder CTIVD constateert dat sinds de vorige voortgangsrapportage in oktober de diensten nog onvoldoende invulling hebben gegeven aan de rechtsbescherming van burgers bij het verzamelen van grote hoeveelheden data.
Volgens de CTIVD moeten de diensten hun werkprocessen en ICT-systemen aanpassen om te voldoen aan de wettelijke eisen. Het gaat daarbij vooral om waarborgen “dat zo min mogelijk inbreuken plaatsvinden op de persoonlijke levenssfeer van burgers van wie de gegevens zijn opgeslagen” in onderzoeken die geen betrekking op hen hebben. Er dient ook een cultuuromslag bij de diensten te komen.
De toezichthouder wees er in oktober al op dat de inlichtingendiensten het snel beter moeten doen, omdat de hoeveelheid informatie die kan worden onderschept, nog veel groter wordt. Straks zijn de diensten in staat om ook communicatie via de kabel te onderscheppen. Nu gebeurt dat uit de ether.
De CTIVD ziet wel de belangen van het verzamelen van zogeheten bulkdata, “met name voor het onderkennen van de ongekende dreiging”. Door informatie van de AIVD zijn al verschillende mogelijke aanslagen voorkomen. Het verzamelen van grote hoeveelheden data komt aan de orde tijdens de evaluatie van de Wiv, die uiterlijk in mei begint.
Volgens minister Ank Bijleveld van Defensie – tijdelijk verantwoordelijk voor zowel MIVD als AIVD – zijn fundamentele aanpassingen bij de ICT van de diensten nodig om vooruitgang te boeken. Dat is “niet eenvoudig of snel te realiseren”, schrijft ze in een reactie.