Stress voor en tijdens de zwangerschap een van de mogelijke veroorzakers ADHD

Adhd, of wat wij adhd noemen, komt steeds vaker voor in de praktijk van orthomoleculair therapeut en kindercoach Anne-Marie Tettero. Of er ook altijd sprake is van de diagnose adhd is steeds meer de vraag. Maar wat zijn de oorzaken? Volgens Anne-Marie wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar de impact van prenatrale en postnatrale stress op het brein van de foetus. Maar ook voeding speelt een belangrijke rol. “Ik zie steeds meer ouders die vastlopen met hun kind.”

Ouders die kampen met opvoedproblemen, Anne-Marie ziet ze dagelijks in haar praktijk. Hun kinderen vertonen kenmerken die overeenkomen met kinderen die de diagnose ADHD hebben. Ze gaan niet lekker op school, weten niet hoe zich staande moeten houden, en hebben concentratie- of gedragsproblemen, waardoor ze niet functioneren in de klas. Hierdoor lopen hun resultaten en prestaties achter. Ouders zijn bezorgd, melden zich bij een huisarts, en hun kind wordt wel of niet naar een psycholoog gestuurd. In sommige gevallen wordt medicatie voorgeschreven. “Hierdoor ervaart het kind wat meer rust, maar ook de klas en de ouders. De vraag is alleen of het helpt.”

Er is volgens haar een bewezen erfelijke component, waarbij een van de ouders ADHD heeft, en daardoor het kind ook. Dit is in vijftig procent van de kinderen het geval. Maar wat is er aan de hand met de overige vijftig procent die ADHD lijken te hebben? Waar komt dat vandaan? Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de impact van stress voor en tijdens de zwangerschap als een van de mogelijke veroorzakers van ADHD. Ook Anne-Marie is zich hierin gaan verdiepen. “De toename in ADHD kinderen is enorm. We zien ook een toename in het gebruik van medicatie. De vraag is echter of dit allemaal genetische gevallen zijn. Er is behalve reeds bekende factoren (omgeving, voeding, tekorten), steeds meer bewijs uit studies dat als de moeder al voor de zwangerschap enorme stress ervaart, maar ook tijdens, dat dit invloed heeft op bepaalde hersengebieden van de foetus. Dit zijn gebieden die het gedrag bepalen, en die door stress van de moeder anders worden geprogrammeerd.”

Anne-Marie ziet zowel ouders van wie het kind al medicatie slikt, als ouders die het toch wel een hele stap vinden. Veel ouders staan niet te springen om hun kind medicatie te geven. Zij vragen zich af of er nog andere manieren zijn. “Er komen kinderen in mijn praktijk die al de diagnose ADHD hebben en ook kinderen die heel druk zijn, met zichzelf in de knoop zitten en niet mee kunnen komen met de klas. Ik geef adviezen op het gebied van voeding en supplementen. Als de kinderen al aan de medicatie zitten, zie je vaak dat het afgebouwd kan worden, simpelweg door aanpassingen in het dieet.”

In het Radboud ziekenhuis in Nijmegen zijn goede onderzoeken gedaan naar mede oorzaken van adhd, aldus Anne-Marie. “Het is al langer bekend dat smaak- en geurstoffen en suiker kinderen beïnvloedt. Maar ook zien we dat bijvoorbeeld melk, die niet meer de samenstelling heeft zoals vroeger, en het moderne tarwe een invloed hebben op de spijsvertering en darmwerking. Dit kan een allergische reactie veroorzaken, die ook een invloed heeft op het brein. Dokter Pelsser heeft gezien dat 64 procent van de kinderen na een aangepast dieet geen klinische manifestatie van ADHD meer had.”

De adviezen die Anne-Marie geeft zijn mede gebaseerd op deze resultaten, waaronder geen suiker, en het overstappen op andere graansoorten, zoals haver, spelt en boekweit, waarmee je de gluten ontwijkt. Spelt bevat een glute, maar is minder veredelt en wordt vaak beter verdragen. Tarwe is sinds 1960 zeer veredelt uit verschillende dwerg rassen en heeft hierdoor meerdere soorten gluten, met name het gluteneiwit gliadin. Daar reageren onze darmen en hersenen op en hierdoor kan druk gedrag ontstaan bij mensen die daar extra gevoelig voor zijn. Daarnaast adviseert ze dat het ook interessant is om de caseïne in de koemelk een tijdje te vermijden om te kijken of dit een positief resultaat heeft op het gedrag. “Vroeger kon de mens de caseïne in melk van oude oerrassen makkelijker afbreken. Door de verandering in voeding en overproductie van koeien is de caseïne in melk veranderd. Bv. Jersey melk, dat is melk van de oer koe, verdragen we vaak veel beter. Of geiten- of schapenmelk. Daarnaast kan je ook plantenzuivel aan je kind geven.”

Kinderen die druk gedrag vertonen hebben ook vaak problemen met hun stoelgang. “Ze hebben regelmatig darmklachten, zoals diarree of verstopping. Door aanpassingen in het dieet wordt hun spijsvertering beter. Daarnaast geef ik ook supplementen om de darmfunctie te optimaliseren. Het is belangrijk dat je het kind begeleidt en dat het enthousiast is om met voeding aan de slag te gaan. Ik heb meetapparatuur waarmee ik precies kan zien waar een kind een intolerante voor heeft. Vaak wat ze van jongs af niet willen eten, hebben ze een veelal een gevoeligheid voor.”

Wat observeert Anne-Marie bij kinderen die hun voeding aanpassen? “Het kind wordt vaak rustiger en is minder geagiteerd. Ze worden weer meer de baas over hun eigen keuzes en daarnaast zie ik op hormonaal niveau veel verschillen, bijvoorbeeld verbeterde schildklier functies, of afname van stresshormonen. Als je systeem minder inflammatie heeft, word je minder snel geïrriteerd. Er zijn momenteel zoveel kinderen die agressief gedrag vertonen en met messen rondlopen. De hele sfeer wordt steeds agressiever en de lontjes korter. Ik denk dat dit mede wordt veroorzaakt door voeding en de impact hiervan op de darmfunctie en het brein. Het jammere is dat veel kinderen, maar ook volwassenen, moeite hebben om een gezond voedingspatroon te kiezen. Er ontstaat een soort verslaving naar bijvoorbeeld pizza’s, kaas en brood, omdat ze zich hierdoor even rustig en opgelucht voelen. Dit soort voeding heeft echter invloed op de darmen en het brein. Die connectie tussen die twee, die is al meer dan voldoende bestudeerd.”

Er zijn kinderen met een genetische kans op ADHD, maar een rustige zwangerschap zonder stress bij moeder en de juiste voeding, kan er soms voor zorgen dat zo’n gen niet tot expressie komt. We kunnen dus zelf veel doen, en dat begint al met de vrouwen die moeder willen worden. Daar mag volgens Anne-Marie meer bewustzijn op komen. “Als de moeder chronische stress heeft, gaan deze stress hormonen soms door de placenta heen en dit beïnvloedt de baby. Die gaat zelf cortisol aanmaken. De baby komt op de wereld met een over gestimuleerd stress systeem. Vervolgens kan hier ADHD-achtig gedrag uit voortkomen. Je ziet nu veel stellen met een druk leven en een drukke baan. Vervolgens wil de vrouw misschien rond haar 30ste kinderen. Als ze eindelijk zwanger is, is het lichaam en de geest van de vrouw niet altijd voorbereid op een rustige zwangerschap. Het is belangrijk dat vrouwen zich hiervan bewust worden en hiernaar gaan kijken. Het is waardevol te beseffen dat je tijdens de zwangerschap en zelfs daarvoor je kind geweldig kan voorbereiden op een leven waarin hij de meeste kans krijgt zichzelf te zijn. Dit kan door goede voeding, het opruimen van oude emoties en het vermijden van chronische stress. Dit heeft zijn invloed tot in de volgende generaties."