Gewoon mensen helpen is al een beloning, aldus Puck Knols (17). Geïnspireerd door hun vader, die sinds 2015 vrijwilligerswerk doet in een vluchtelingencentrum, zijn Puck en haar broer Juul (18) begonnen met thuis community diners organiseren. Ze merkten hoe leuk ze het vonden om anderen te helpen, helemaal toen ze ontdekten hoeveel armoede er is in de wijk waar ze wonen, rondom Maastricht. Met hun initiatief Juupu zetten ze zich samen met tientallen jongeren in voor mensen die het (financieel) lastig hebben.
Ze schrokken ervan dat er best veel armoede in hun buurt en vroegen zich af: hoe kan het dat hier niet naar gekeken wordt? “We helpen kinderen in Afrika, maar we horen nooit iets over het helpen van mensen in je eigen omgeving.” Al snel ontstond het plan voor een inzamelingsactie op hun eigen school. “We hebben een mail gestuurd naar onze teamleiders en kregen meteen groen licht. Alle leerlingen kregen een mail met de boodschap dat Puck en Juul mensen in de omgeving wilden gaan helpen en of ze mee wilden doen door wat eten of een ander product mee te nemen.”
Het bleef niet bij een eenmalige actie, want sinds 2016 zijn we officieel een jongereninitiatief met de naam Juupu en konden jongeren zich aansluiten. “Het groeide meteen flink en we zijn inmiddels met meer dan zestig jongeren. We doen nu acties op vijf scholen rondom Maastricht. We houden twee keer in de maand een inzamelingsactie, we organiseren themadagen en een symposium om meer bewustwording te creëren op armoede in je eigen omgeving. Het gaat bij ons niet alleen om (sociale) armoede, maar ook om jongerenparticipatie. We willen jongeren in hun kracht zetten.”
Thuis worden Puck en Juul geaccepteerd zoals ze zijn en wordt er naar hen geluisterd. “Dat is niet bij iedereen zo. Vaak denken volwassenen dat jongeren lui zijn en niets willen, maar dat klopt helemaal niet. Daar zijn we zelf ook achter gekomen. Er wordt al snel gezegd: laat ons dit maar doen, jullie kunnen dit niet, zorg dat je het klein houdt, jullie zijn nog te jong. Dat komt betuttelend over. Zo houden we jongeren klein, en daar maken we ons boos over. Daarom is een van onze slagzinnen ook: jong geleerd, jong gedaan.”
Waarom doe je wat je doet?
“Ik ben opgegroeid met het idee dat het goed is om iets te doen voor een ander. Mijn vader heeft me zo opgevoed. Hij is arbeidsongeschikt en financieel hebben wij het soms moeilijk gehad. Wij weten hoe het is om met minder rond te moeten komen en dat dit niet altijd leuk is. We hebben een hele andere definitie van armoede dan anderen. Als je de rijkdom in jezelf verloren bent, dan spreken wij thuis van armoede. Ik heb een sterke wil om anderen te helpen en vooral de mensen die niet gezien worden. Wij zamelen niet in voor de Voedselbank, maar voor de mensen die net buiten de boot vallen. We geven de producten die we inzamelen aan de sociale teams in de wijk en die verdelen het.”
Wat houd je momenteel bezig?
“School, daar ben ik nu heel druk mee. Ik ben een beetje gestrest , want ik moet nu alles thuis doen en kijken hoe ik straks mijn toetsen ga maken. Ik zit nu in 4 havo. Ik vind het lastig inschatten waar we nu zitten qua lesstof: loop ik voor of achter, of op schema. Dat vind ik stressvol. En corona houdt me ook bezig, omdat wij nu geen inzamelingsacties kunnen houden. We komen nog wel aan spullen, want supermarkten doneren verse producten die ze niet verkopen. Vorige week hebben we voor drieduizend euro aan verse producten ontvangen.”
Hoe zorg je goed voor jezelf als scholier en mede-initiatiefnemer?
“Ik werk met een team samen dus we verdelen de taken. Buiten Juupu en school om zorg ik ervoor dat ik voldoende kan rusten. Als ik naar school moet en er moet iets opgehaald worden, dan kunnen Juul of mijn vader dit ook doen. We nemen dingen van elkaar over. Verder bel ik veel met vrienden, want ik vind deze tijd mentaal best stressvol. Door in contact te blijven, probeer ik goed voor mezelf te zorgen.”
Welke wijze les heb je recent geleerd?
“Ik denk: blijf trouw aan jezelf en blijf doorzetten. Ik had laatst een boel werk te doen voor school en toen was ik ook nog bezig met ons initiatief. Ik had het even moeilijk. Toen appte ik naar vrienden: ik loop een beetje over. Toen zeiden ze: ik vertrouw in jou, zet gewoon door. Dat gaf mij de energie om door te werken. Toen heb ik uiteindelijk alles afgekregen en toch kunnen helpen met Juupu. Het gaat erom dat ik in mezelf geloof.”
Wat kunnen wij van jou leren?
“Dat het niet uitmaakt hoe jong je bent of wat je wilt doen, als je maar erin gelooft dat als je iets wilt, dat je het gewoon moet proberen. En als het dan niet lukt, dan kan je gewoon opnieuw proberen. Het maakt niet uit wat je leeftijd is, je kan altijd beginnen aan iets nieuws. Als je geen vertrouwen hebt, hoe kan je dan verwachten dat iets gaat lukken?”
Wat waardeer je aan jezelf?
“Mijn doorzettingsvermogen. Ik merk dat het vaak moeilijk wordt als het allemaal samenkomt, maar ik zet dan toch wel door, en dan lukt het me om alles goed af te krijgen.” En wat waardeert Juul aan zijn zusje? Juul: “Ze is altijd spontaan en als ik iets heel doms doe, zegt ze eerlijk: wat ben jij dom. Dat klinkt heel negatief, die kritische eerlijkheid die ik van Puck terugkrijg, maar het helpt hoe ik kritisch naar mezelf kan kijken en ergens beter in kan worden.” Puck: “Ik heb best wel veel energie op bepaalde momenten, en helemaal als ik samenwerk met anderen. Daarmee steek ik anderen aan.”
Stel, je mag een mentor uitkiezen. Wie zou dat zijn en waarom?
“Dan kies ik voor Alexander Hamilton: hij is een van de founding fathers van Amerika. Zijn jeugd was heel slecht, maar hij heeft hard gewerkt en ervoor gezorgd dat hij het hele financiële stelsel van Amerika mee heeft opgezet. Hij heeft zich naar boven toe gewerkt en veel voor anderen kunnen betekenen. Ik heb ook een wat minder fijne jeugd gehad en ik probeer zoveel mogelijk te doen voor anderen. Ik kijk naar hem op.”
Welke quote zou je op een T-shirt laten zetten?
“Op de voorkant: ik snap het niet. Op de achterkant: ik snap het nog steeds niet. Dat vind ik wel grappig. Meestal als je ergens naartoe gaat en je vraagt iets, dan je krijg je een ingewikkelde uitleg. Het is vaak niet te begrijpen. Dus als ik me dan omdraai, zien ze dat ik het nog steeds niet snap.”
Je mag een nieuw vak geven op school. Waar zou die les overgaan?
“Dat zou gaan over basiskennis. Hoe doe je belasting, hoe werkt op jezelf wonen, hoe koop je een auto, dat soort dingen. Op die manier, als je die kennis hebt, kun je voorkomen dat mensen met te weinig informatie slagen. Dat voorkomt dat mensen zorg of hulp nodig hebben op latere leeftijd.”
Stel, vanavond is je laatste avondmaal. Wat zou je willen eten en met wie?
“Dan wil ik met al mijn vrienden een pizza party hebben. Eerst zou ik afscheid nemen van mijn familie en dan de party en lol hebben met mijn vrienden.”
