Premier Mark Rutte is donderdagavond in Berlijn voor een werkdiner met bondskanselier Angela Merkel. Duitsland is sinds deze maand voorzitter van de Europese Unie en wil snel een oplossing vinden voor de ruzie over het voorgestelde herstelfonds om de coronacrisis aan te pakken.
Rutte herhaalde vrijdag na de ministerraad die haast nog niet te voelen. Een “absolute noodzaak” om tijdens de EU-top over twee weken tot een akkoord te komen, ziet de minister-president niet. Hij zou wel willen dat het lukt, want “het scheelt een hoop gedoe en sfeerverslechtering misschien”.
De Europese Commissie wil een herstelfonds van 750 miljard euro creëren. Daarvan moet twee derde uit giften bestaan. Rutte vindt dat het fonds uit leningen moet bestaan zodat je voorwaarden kunt stellen aan ontvangende landen.
Merkel wil haast maken omdat het coronavirus de Europese economie een zware slag heeft toegebracht. Ze streeft ernaar om op de top van de 27 EU-regeringsleiders op 17 en 18 juli tot overeenstemming komen. Ook over de meerjarenbegroting van de EU moeten de landen het eens worden.
Er zijn voor Rutte twee belangrijke randvoorwaarden. Ten eerste moet de korting op de Nederlandse afdracht aan de EU blijven bestaan. “Ik zie geen compromis zonder korting.” Ten tweede moeten zuidelijke landen afgesproken hervormingen doorzetten. Het gaat dan bijvoorbeeld om de pensioenen, belastinginning en de arbeidsmarkt.
Dat er voldoende tijd is, blijkt volgens Rutte ook uit het feit dat er nog geen gebruik is gemaakt van het grote steunpakket dat in april is opgetuigd. Daarin zit onder meer 240 miljard euro aan leningen van het Europese noodfonds om de directe kosten van de coronabestrijding mee te financieren. “Als er nou echt zoveel nodig is, zou je denken dat die 240 miljard is aangesproken. Dat is niet gebeurd.”
Nederland staat niet alleen. Het verzet zich samen met Oostenrijk, Denemarken en Zweden tegen het plan van de Commissie voor het herstelfonds. De weerstand valt vooral verkeerd in Zuid-Europese landen, maar ook in Frankrijk. De Franse president Emmanuel Macron was vorige week nog bij Rutte om over het fonds te praten.
Het is de eerste buitenlandse reis van Rutte sinds de uitbraak van de coronacrisis in maart.