1,5 meter: zonder goede ventilatie slechts schijnveiligheid?

In Nederland staan inzake corona-advies frisse lucht en ventilatie nog niet centraal. Daar kan binnenkort zomaar eens verandering in komen. Het Outbreak Management Team werkt aan een document, waarin het ventileren van ruimtes uitgebreid aan bod komt. Het lijkt waarschijnlijk dat de besmetting met corona ook kan plaatsvinden via aerosolen. Ook het RIVM waarschuwt in een recente studie om besmetting via kleine druppels niet te negeren. Steeds meer landen attenderen bij de aanpak van het coronavirus op het belang van voldoende ventileren. Komt de versoepeling voor ons net te vroeg?

Lang werd gedacht dat de besmetting met corona alleen via grote virusdruppels geschiedt. De laatste tijd is de discussie over verspreiding van het virus via kleine microdruppels, aerosolen genoemd, in volle gang. Deze kleine virusdruppels kunnen erg lang blijven hangen in afgesloten ruimtes. 1,5 meter afstand alleen is in dit geval niet afdoende om besmetting te voorkomen.

Loopt Nederland achter?

Veel landen nemen de bijdrage van aerosolen reeds erg serieus en hebber hun beleid erop aangepast. Het Duitse RIVM, het Robert Koch Institut, en de Belgische Hoge Gezondheidsraad, hebben de aerosolentheorie opgenomen en attenderen de bevolking op het zwaarwegende belang van de ventilatie en verluchting van ruimten.

Ook ‘onze’ eigen Ab Osterhaus riep het kabinet op om de besmetting via de aerolsolenroute serieus te nemen. “Er is op dit moment wellicht nog geen concreet bewijs voor, maar de besmetting via aerosolen lijkt erg waarschijnlijk, houd er in rekening mee in het beleid!” waarschuwde hij recent nog.

Ook hoogleraar complexe vloeistoffen Daniel Bonn deelt deze mening en is bang dat het RIVM te weinig rekening houdt met besmetting via aerosolen, zo stelt hij in het tv-programma EenVandaag. Is het niet gek dat we op straat bijna onder een auto zouden lopen om de 1,5 meter afstand te waarborgen, terwijl er over essentiële zaken als ventilatie ieder advies in de wind wordt geslagen? Ook de verplichte kuchschermen in de horeca lijken meer façade dan een ware veiligheid te zijn.

Superspread events: ondanks 1,5 meter toch besmet

Als we kijken naar ‘superspread-events’ (SSE’s), hoef je geen expert te zijn om te concluderen dat de verspreiding via aerolsolen erg aannemelijk lijkt. Van een koor in Seattle dat de 1,5 meter-regel tijdens de repetitie streng in acht nam, is achteraf maar liefst 75% besmet geraakt met het virus.

Het lijkt erop dat de duur van het oponthoud in slecht geventileerde ruimtes van belang kan zijn. Hoe langer je erin verkeert, hoe gevaarlijker, zo lijkt het. Met één keer hoesten komen 10.000 druppels vrij. De meeste van deze druppels vallen vrijwel direct op de grond (binnen een afstand van 1 meter). De microdruppels of aerolsolen echter blijven hangen. Zo verspreiden ze zich door de ruimte waar ze lange tijd (tot wel 16 uur) kunnen bestaan.

Frisse lucht zeker nu geen overbodige luxe

Goede ventilatie is altijd belangrijk geweest maar met oog op de actuele ontwikkelingen zou het zelfs moeten worden meegenomen in het advies van de overheid. De overheid zou veel meer moeten wijzen op het belang van goede ventilatie, zeker nu de regels worden versoepeld en sportscholen en andere openbare ruimtes weer opengaan.

Het aantal corona-besmettingen is in de buitenlucht echt vele malen lager dan binnen, zo bevestigde viroloog Louis Kroes reeds eind mei. Steeds meer experts vermoeden dat aerosolen een rol spelen in de coronapandemie en stellen dat er meer aandacht moet komen voor ventilatie. Optimale ventilatie zorgt ervoor dat je nooit lang in dezelfde lucht blijft zitten.

Hoe voldoende ventileren?

Ook al is de wetenschap nog niet 100 procent overtuigd, de aannemelijkheid dat de zwevende mircodruppels een grotere rol spelen dan gedacht, groeit met de dag. En het mooie van goede ventilatie is dat als het niet baat, het zeker niet schaadt. Met zulke serieuze kwesties als corona zouden we het zekere voor het onzekere moeten nemen. “Frisse lucht hebben we allemaal nodig en is zeker geen luxe. Bovendien is het algemeen aangenomen dat goede ventilatie helpt bij het beperken van de corona-verspreiding," beaamt Jeroen Hendriksen, al meer dan 20 jaar actief op het gebied van ventilatie en Managing Director bij Ventilatieshop.

Dat goede ventilatie te allen tijde belangrijk is, staat als een paal boven water. Maar wat zijn nu de beste ventilatiesystemen en hoeveel luchtverversing is wenselijk? Wil je zeker weten of jij wel volgens de actuele richtlijnen ventileert? Check het met de handige tool van Ventilatieshop en je hebt binnen een paar klikken antwoord.