Tien jaar geleden werkte Niels van Buren voor ING, eerst als bankier, later als marketing manager. Toen hij in maart 2010 te horen kreeg dat hij de diagnose MS had, wat een enorme impact had, stortte zijn wereld niet in. Hij greep de diagnose aan om te gaan doen wat hij echt belangrijk vindt, zoals een maatschappelijke en sociale impact hebben. “Als je een tegenslag ervaart, kan je deze ombuigen in een actie naar voren toe.”
Hij had een aantal klachten, zoals gevoelsstoornissen, vlekken voor zijn ogen en geen gevoel in vingers en voeten, waar hij zich zorgen over maakte. Daar kwam na een bezoek aan het ziekenhuis al vrij snel de diagnose MS uit, een ongeneeslijke auto-immuunziekte. “Het beloop ervan is onvoorspelbaar. Wat het ingewikkeld maakt, is dat het een ziekte is met duizend gezichten. Het openbaart zich per persoon anders. De een belandt in een rolstoel, de ander kan nog bergen beklimmen.” Niels behoort bij de laatste groep. De ziekte beperkt hem niet, ook al heeft hij wel neurologische klachten. “Het is mogelijk dat je in een paar jaar tijd hard achteruit gaat, maar het kan ook zijn dat je nog jaren vooruit kan. Die onzekerheid maakt het heel moeilijk. Ik slik medicijnen en voel me vrij stabiel, ook al is het een proces van vallen en opstaan. Ik heb het meeste last van gevoelsstoornissen.”
Iets betekenen voor anderen
Hij omschrijft zijn baan bij ING als comfortabel. “Ik durfde het niet om bepaalde stappen te zetten. Toen ik ziek werd, dacht ik al snel: wat heb ik verder te verliezen? Ik ging nadenken over wat ik nou écht wilde en wat ik belangrijk vind in het leven. Door de diagnose ben ik sneller stappen gaan zetten.” Als antwoord op de vraag wat hij belangrijk vindt, geeft hij “iets betekenen voor anderen”. Hij wilde altijd al graag ondernemen, alleen wist hij nooit wat. Eerst richtte hij samen met een groep vrienden in 2011 de stichting Mission Summit op, waarmee ze geld ophalen voor MS onderzoek. “Ik had een vriendin die zei: voor mijn veertigste wil ik de Kilimanjaro beklimmen. Wie wil er mee? Toen zeiden mijn vrouw en ik: “Wat tof. Laten we er een stichting aan koppelen en fondsen werven, waarmee we MS onderzoek kunnen sponsoren en van betekenis kunnen zijn voor andere mensen met MS”.” Ze hebben inmiddels veel geld opgehaald en Niels heeft flink wat bergen beklommen.
Na de klim naar Kilimanjaro volgde onder andere de Mount Everest, het zwaarste wat hij ooit heeft gedaan. “De hoeveelheid zuurstof is een derde van wat je gewend bent, het was min dertig graden, er stond een keiharde wind, je bent lang van huis en je begeeft je in een vijandelijke omgeving. Het is zowel fysiek als mentaal een uitputtingsslag.” Als je dit hoort, vraag je je toch af waarom mensen hier dan toch voor kiezen. “Het zit in je eigen grenzen verleggen. Hoe ver kan je komen? Er zitten ook mooie kanten aan zo’n klim. Het wordt heel basaal, het gaat om overleven en om de volgende stap zetten. Alle randzaken verdwijnen. Het leven is tijdens zo’n tocht heel primair. Het is mooi om in die toestand te zijn en om te zien hoe ver je jezelf kunt pushen. Ik kan nog heel lang teren op deze ervaring. Het heeft me veel kracht gegeven. In lastige tijden, zoals nu ook met corona, kan ik hierop terugvallen. Als ik de Mount Everest kan beklimmen, dan overwinnen we dit ook wel. Ik laat me niet snel uit het veld slaan.”
Mensen met een beperking inzetten op hun talent
Zijn wens om iets te betekenen voor anderen en maatschappelijk te ondernemen, kwam in 2014 uit, toen hij met een oude klant aan tafel zat. Deze klant had in 2007 Swink opgericht, een internetbureau, dat mensen met autisme in dienst heeft. “Ik vertelde mijn verhaal en stelde voor om hem te gaan helpen. Ik ben gestopt bij ING en inmiddels heb ik begin van dit jaar het bedrijf overgenomen. Wat mij aansprak aan Swink en het verhaal van mijn klant, is dat hij mensen met een beperking inzet op hun talent. Eerst waren dit zowel mensen met autisme als met bijvoorbeeld een visuele beperking, die aan het werk werden gezet voor opdrachtgevers. Inmiddels hebben we alleen mensen met autisme op de payrol staan, tien in totaal, die opdrachten doen voor bedrijven, zoals een website optimaliseren of een data-analyse doen. Ze werken vanuit kantoor en worden door ons begeleidt en gecoacht. Wij bouwen het bedrijf rondom de talenten van onze medewerkers, niet andersom. Als je vraagt wat mensen nodig hebben om te kunnen doen waar ze goed in zijn, dan gebeuren er dingen die je niet voor mogelijk had kunnen houden. We kijken telkens: waar ben je goed in en welk werk past daarbij? Dit betekent dus ook dat niet iedereen bij ons kan werken.”
54 procent van de mensen met autisme die kunnen werken, is werkloos, aldus Niels. We mogen volgens hem veel meer naar het talent kijken en daar de werkomgeving op aanpassen. “Mensen met autisme hebben een enorm analytisch vermogen, oog voor detail, kunnen heel secuur en geconcentreerd werken en zien dingen die anderen niet zien. Als je op deze talenten de nadruk legt, is hun toegevoegde waarde heel groot. Ik merk dit aan onze klanten. Die zijn heel happy dat ze met onze mensen samenwerken, omdat ze inhoudelijk iets goeds krijgen. Wij geven mensen een kans die anders tussen het wal en schip vallen, omdat ze niet in het ‘normaal’ passen.”
Op 10 september geeft hij een TED talk ‘Unleashing talent at the workplace’ tijdens het eerste TEDxWassenaar event. “De boodschap van mijn talk is dat we veel meer mogen kijken hoe we de juiste werkomgeving om iemand heen kunnen creëren. Nu is het vooral dat een werkplek bepaalt hoe jij je werk moet doen. We mogen kijken naar wat iemand nodig heeft om goed te functioneren. Zo vindt de een het prettig om veel interactie te hebben met collega’s en de ander niet. In mijn talk geef ik ook het voorbeeld van Vincent. Die wil graag weten wat er van hem verwacht wordt en hij houdt van structuur. Dat klinkt logisch, maar vaak wordt hier geen gehoor aan gegeven. Ik denk dat veel mensen zich hierin herkennen. Dat er niet echt geluisterd wordt naar wat je wat nodig hebt.”
Tegenslagen omarmen
Ook mensen met autisme hebben veel tegenslagen ervaren. “Ze worden als anders beschouwd, passen niet in het systeem en haken vaak af op school. Als je dan laat zien: hey, wij gaan uit van waar jij goed in bent, dan voelen ze zich opeens een expert. Dat geeft kracht. Ze gaan inzien dat ze een aantal dingen juist heel goed kunnen. Ik heb zelf geleerd hoe belangrijk het is om je tegenslagen te omarmen. Het gaat om accepteren en kijken: wat kan ik wél en wat kan eruit halen. Dan krijgt in mijn geval mijn diagnose betekenis. Vervolgens is het belangrijk om een duidelijk doel te hebben en dan put je kracht uit het proces. Iedereen komt tegenslagen tegen in het leven. De vraag is: hoe buig je deze om?”
Hij hoopt dat hij met zijn TED talk mensen in beweging krijgt en dat ze zich gaan afvragen wat hun eigen talenten zijn. Maar hij hoopt ook dat we om ons heen gaan kijken, naar de mensen met wie we samenwerken. “Wat hebben andere mensen nodig om in hun kracht te komen? Welke aanpassingen heeft de omgeving nodig, zodat het individu kan doen waar hij of zij goed in is?” En gaat Niels nog bergen beklimmen? “Voorlopig niet. Ik ben net vader geworden en merk dat ik hierdoor anders ben gaan denken. Ik heb nu een verantwoordelijkheid naar mijn dochter. Bergen beklimmen is niet geheel zonder risico.”