De coronamaatregelen die nu gelden, zullen ook bij de verkiezingen volgend jaar van kracht zijn. Op die manier kunnen kiezers in maart veilig hun stem uitbrengen, schrijft minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer.
Ollongren liet de afgelopen maanden onderzoeken of en hoe de verkiezingen veilig doorgang kunnen vinden. Uitgangspunt is dat in stembureaus de bekende maatregelen gaan gelden om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.
Mensen moeten anderhalve meter afstand houden van elkaar, ook de medewerkers van de stembureaus. Daarnaast moeten voor de stembureauleden persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar zijn en moet het stembureau goed worden geventileerd. Bij hun stempas zullen mensen een gezondheidscheck krijgen, te vergelijken met de vragenlijsten die mensen kennen uit de horeca. Als hun antwoord op een van de vragen ‘ja’ is, worden mensen geacht weg te blijven.
Mensen die niet naar het stembureau komen, kunnen dan net als altijd een volmacht aan een ander geven. Wel kunnen kiezers volgend jaar maximaal drie volmachtstemmen uitbrengen, in plaats van twee.
Niet alle stemlokalen van vier jaar geleden zullen kunnen worden gebruikt, omdat er bijvoorbeeld onvoldoende afstand kan worden bewaard of omdat een stembureau in een zorginstelling zit. Om te zorgen dat er voldoende stembureaus beschikbaar zullen zijn, wordt de komende tijd naar alternatieve locaties gezocht.
Ook denken gemeenten in de knel te komen, omdat niet alle medewerkers die extra vatbaar zijn voor corona beschikbaar zullen zijn. Samen met de gemeenten wordt er daarom een landelijke wervingscampagne gestart, schrijft de minister. Daarbij wordt ook specifiek ingezet op jongeren. De campagne moet eind oktober beginnen.
Ollongren benadrukt dat “het uitgangspunt uiteraard is dat de verkiezingen doorgang kunnen vinden op een wijze dat het voor de kiezers veilig is.” Een scenario waarbij mensen eventueel per brief kunnen stemmen, wordt nog uitgewerkt. De minister komt daar in november op terug.
Om een en ander te regelen komt Ollongren met een tijdelijke spoedwet. Daarmee moet het bijvoorbeeld ook mogelijk worden om meer mobiele stembureaus in te richten.
Ollongren wil de spoedwet uiterlijk begin oktober indienen bij de Kamer. De eilandsraadverkiezing op Sint Eustatius zal waarschijnlijk te vroeg komen, maar Ollongren hoopt de wet wel voor de herindelingsverkiezingen van 18 november door het parlement te hebben geloodst.
Voor het coronaproof maken van de verkiezingen heeft de minister 30 miljoen euro beschikbaar gesteld aan de gemeenten.