Zet corona het mes in de stereotype man-vrouw verhoudingen?

Foto: Unsplash.com

Vrouwen van Nu, met 36.000 leden de grootste vrouwenvereniging van Nederland, richt haar aandacht in deze bijzondere tijd op de impact van de coronacrisis op het leven van vrouwen. Zolang corona onder ons blijft, functioneert de vereniging als een groot sociaal netwerk waar vrouwen kennis en ervaring kunnen delen én elkaar ondersteunen in de samenleving van het nieuwe normaal. De campagne #zijmaakthetverschil is hierin één van haar activiteiten.

Daarnaast roept Vrouwen van Nu op tot blijvende verandering in de beeldvorming én in de stereotiepe rolverdeling tussen vrouwen en mannen op het terrein van betaald werk, zorg-, opvoedings- en huishoudelijke taken. Een verandering die in deze crisistijd, door nood geboren, al wordt ingezet. De fulltime manager blijft thuis en de deeltijd verpleegster maakt lange dagen in het ziekenhuis. Tweeverdieners die niet in cruciale beroepen werken, delen 24 uur per dag het huis, een thuissituatie waarin meer vaders aangeven een grotere bijdrage aan de zorg- en huishoudelijke taken te leveren. Van ouders wordt meer ondersteuning in de opvang en het onderwijs van hun kinderen gevraagd en ook hier is de rolverdeling in meerdere gezinnen minder vast. Echter, door thuiswerken vervagen ook de grenzen tussen werk en privé, wat door meer vrouwen wordt ervaren als verhoging van de werkdruk. Tegelijkertijd is het managen van de zorg- en huishoudelijke taken verzwaard, een rol die onveranderd het vaakst door vrouwen wordt vervuld. Kortom, de invloed van corona werkt door tot achter de voordeur.

Cruciale beroepen

Voor veel vrouwen is ook de werksituatie ingrijpend anders, zeker voor hen die in de cruciale beroepen zitten. Een paar feiten op een rij. De werkers in de cruciale beroepen, die nodig zijn om de samenleving nu draaiende te houden, bestaan voor een groot deel uit vrouwen: 65 procent. Van de werkende moeders is meer dan de helft (56 procent), tegenover 34 procent van de vaders, werkzaam in een cruciaal beroep. Het is dus aanpoten voor deze vrouwen met overuren en extra diensten. En ze doen het, omdat het van hen gevraagd wordt én omdat ze een bijdrage willen leveren. Het arbeidsreserve leger van vrouwen wordt ook in deze crisis weer succesvol ingezet en is onmisbaar gebleken.

In schril contrast met het grote aandeel van vrouwen in het draaiende houden van de samenleving, is hun afwezigheid op bestuurlijke en politiek niveau. We kennen inmiddels allemaal de hoofdrolspelers in de media, de wijze mannen Jaap van Dissel (RIVM), Mark Rutte/ Hugo de Jonge (overheid), Diederik Gommers en Ernst Kuipers (landelijk coördinatiecentrum coronazorg) met af en toe een wijze vrouw als Marion Koopmans (hoogleraar virologie). Verrassend is dit beeld jammer genoeg niet. In deze crisistijd, waarin veel anders gaat dan in het ‘oude normaal’, is de stereotiepe rolverdeling tussen mannen en vrouwen in besturen en besluiten enerzijds en uitvoeren anderzijds nog herkenbaar ‘als vanouds’.

Onderwaardering vrouwenberoepen

Een crisis leidt in de geschiedenis altijd tot nieuwe mogelijkheden. Tijdelijk of duurzaam, dat is de vraag. Hoe hardnekkig zijn de stereotiepe beelden van vrouwen en mannen?
Kan de belangrijke bijdrage van vrouwen in de cruciale beroepen en in het managen van de thuissituatie in coronatijd een blijvende bres slaan in de stereotiepe beelden van vrouwen en mannen, in de traditionele rolverdeling en in de tot nu toe onderwaardering van zogenoemde vrouwenberoepen? Applaus hebben ze volop gekregen, een structurele salarisverhoging zit er vooralsnog niet in. Bij de aanvraag van de laatste motie om de salarissen van zorgpersoneel te verhogen, verliet een deel van de coalitie zelfs voor de stemming de Tweede Kamer.

De tweede coronagolf lijkt zich eerder aan te dienen van verwacht. En weer zal er een appel worden gedaan op de werkers in de cruciale beroepen, waaronder veel vrouwen. Wordt het niet tijd om van tijdelijke noodmaatregelen in crisistijd over te gaan op blijvende verandering? Het moet toch mogelijk zijn om de waardering van buitenshuis werkende vrouwen en thuiszorgende mannen structureel te verankeren in onze samenleving. En zullen we dan meteen de wijze mannen die het beleid uitzetten aanvullen met evenveel wijze vrouwen?
Vrouwen van Nu wil het publieke debat hierover op veel zichtbare plekken voeren. Als we de coronacrisis kunnen inzetten als een stroomversneller naar een duurzame, inclusieve samenleving, dan maken we goed gebruik van deze moeilijke crisistijd. Op weg naar een betere wereld, voor vrouwen én voor mannen.

Missie

De missie van Vrouwen van Nu luidt: Vrouwenkracht voor een betere wereld. Een wereld waarin diversiteit als een meerwaarde wordt gezien en alle talenten, van vrouwen en mannen, worden benut. Om hier te komen zet Vrouwen van Nu in op het versterken van de kracht van individuele vrouwen en op het versterken van het stemgeluid van vrouwen in de samenleving, bij politieke en maatschappelijke organisaties. Meer informatie over Vrouwen van Nu vind je op www.vrouwenvannu.nl.