Het aantal besmettingen neemt in rap tempo toe, ziekenhuizen raken langzaamaan weer overbezet en de teugels worden qua regels andermaal aangetrokken. De tweede golf van de coronapandemie lijkt te zijn begonnen en daarmee ligt ook het gevaar van een nieuwe lockdown op de loer. Verschillende organisaties waarschuwen dan ook: als we corona niet gezamenlijk onder controle krijgen, kan dat rampzalige gevolgen hebben voor onze economie.
Eerste versus tweede lockdown
Dat de gevolgen van de eerste lockdown groot waren, is nogal een understatement. Het Centraal Planbureau (CPB) heeft berekend dat de economie door die maatregelen een krimp van vijf procent beleefde. Mede dankzij een breed pakket aan overheidssteun voor bedrijven had dat echter nog erger kunnen uitvallen. Het CPB verwacht dan ook dat deze krimp volgend jaar grotendeels gelijk wordt getrokken dankzij een verwachte groei van drie procent.
Tenminste, als een tweede lockdown uitblijft. En de kans op zo’n nieuwe lockdown is momenteel aanwezig. Een tweede golf zorgt volgens het CBP voor een krimp van 6,2 procent over 2020 – en dat niet alleen. Het Planbureau verwacht dat deze daling ook in 2021 doorzet. Dat kan ervoor zorgen dat één op de tien mensen hun baan verliest.
Ook Steven Brakman, econoom aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), trekt aan de bel. Hij stelt, tegenover RTV Noord, dat we inderdaad aan de vooravond van een serieuze werkloosheids- en faillissementsgolf staan. De kans is daarbij groot dat bedrijven omvallen en werknemers hun baan verliezen.
Vreemd genoeg blijft het aantal oprichtingen van nieuwe bedrijven toenemen. Ook banken blijven veel nieuwe zakelijke rekeningen openen. De Kamer van Koophandel geeft aan dat van alle nieuwe inschrijvingen veruit het grootste deel zzp’ers zijn. Door de toenemende werkloosheid lijken steeds meer mensen die hun baan verliezen aan de slag proberen te gaan als zzp’er.
Maatregelen door de overheid
Tot dusver kon een dergelijk rampscenario worden voorkomen, mede door verschillende steunpakketten vanuit de overheid. Anders dan toen is het momenteel zo dat deze overheidssteun wordt afgebouwd in plaats van opgebouwd. Er komt een eventuele derde pakket aan steun, maar de verstrekking daarvan wordt niet zo makkelijk als bij de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers – de Tozo. De schatkist is tenslotte niet onuitputtelijk.
Verwacht wordt dat ook de Belastingdienst niet langer uitstel van betalingen kan garanderen. Dat was tijdens de eerste golf wél zo. Voor zowel vennootschapsbelasting voor bedrijven als zzp belasting (inkomstenbelasting) kon uitstel worden aangevraagd.
Oplossingen
En daarom roept MKB-Nederland op: we moeten een tweede lockdown absoluut voorkomen. Ze verzoeken branches en bedrijven met klem om de sectorprotocollen strikt na te leven. Een verslapping is volgens hen géén optie. Alleen dan hoeft een tweede coronagolf niet per se een tweede <i> economische </i> golf te betekenen. Mogelijk blijft ons het ergste leed bespaard wanneer we voortborduren op de intelligente lockdowns die deze zomer actief waren.