Nederland heeft een ‘circulaire economiewet’ nodig, vindt staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat). Zo’n wet kan de overgang naar een economisch systeem waarin zo efficiënt mogelijk gebruik wordt gemaakt van grondstoffen volgens haar versnellen. “We hebben gepionierd en verkend. Het is nu tijd voor de volgende stap”, aldus de staatssecretaris. Ze brengt haar voorstel naar buiten in reactie op een kritisch rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Het PBL concludeert dat de circulaire economie die het kabinet voor ogen heeft nog ver weg is. Nederland is goed in recycling, maar het grondstoffengebruik is al jaren op hetzelfde hoge niveau. Het idee van een circulaire economie staat kortom nog in de kinderschoenen. Toch is Van Veldhoven “trots dat de basis is gelegd”. Ze is het met het PBL eens dat meer maatregelen nodig zijn om het doel, een volledig circulaire economie in 2050, te bereiken. In 2030 moet het gebruik van nieuw gewonnen primaire grondstoffen, zoals mineralen, metalen en fossiele grondstoffen, al zijn gehalveerd.
“Laat elke bloempot standaard van gerecycled plastic zijn, beloon bedrijven voor de CO2-uitstoot die zij via grondstoffen besparen en dring het verbranden en storten van afval terug”, somt Van Veldhoven op. Zij wil dit soort maatregelen bijeenbrengen in één circulaire economiewet, naar het voorbeeld van de klimaatwet.
Nederland moet af van de ‘wegwerpcultuur’ en meer hergebruiken, zegt de staatssecretaris. Daarom zou het volgende kabinet bijvoorbeeld kunnen vastleggen dat in producten een verplicht percentage gerecycled materiaal moet worden verwerkt. Een circulaire aanpak moet wel lonend zijn voor ondernemers, benadrukt Van Veldhoven.
Ook de Sociaal-Economische Raad (SER) noemt het huidige beleid “te vrijblijvend en ontoereikend”. Volgens een groep deskundigen die de raad bijeen heeft gebracht is “een kantelpunt” bereikt. “Het beleid heeft tot nu toe goed gewerkt, maar urgentie en slagkracht schieten tekort voor de versnellingsfase”, vinden zij. Voorzitter Mariëtte Hamer zegt dat “het belang en de kansen” van een circulaire economie inmiddels wel zijn aangetoond. “Nu is het van groot belang dat we die kansen gaan grijpen door doelen, prikkels en sturing daarop in te richten.”