GroenLinks stuurt nadrukkelijk aan op een linkse en progressieve alliantie “als medicijn tegen het virus van het al dertig jaar durende economisme”. Lijsttrekker Jesse Klaver heeft daarbij samenwerking met D66, PvdA en SP voor ogen, zegt hij zaterdag op het online verkiezingscongres van zijn partij vanuit Rotterdam. “Niet elkaar aanvallen in de campagne, maar samen optrekken tegen rechts. En bovenal elkaar vasthouden bij de formatie.”
In 2017 is dat niet gelukt met GroenLinks en D66, memoreerde Klaver, zodat “we geen vuist konden maken tegen de rechtse agenda van de VVD.” Toen GroenLinks destijds afhaakte, schoof ChristenUnie aan in een kabinet van VVD, CDA en D66. “Als we durven te leren van het verleden, dan kan 2021 een keerpunt in de politieke geschiedenis worden”, aldus Klaver, die in maart voor de tweede keer als GroenLinks-voorman de landelijke verkiezingen in gaat.
Hij hekelt tien jaar kabinetten van VVD’er Mark Rutte “waarin de ongelijkheid is toegenomen en onze publieke dienstverlening is verwaarloosd, waarin economische groei en winst boven welzijn en gedeelde welvaart staan. Het virus van het economisme heeft Nederland maatschappelijk ziek gemaakt”, zegt Klaver. De toeslagenaffaire noemt hij als “het meest schrijnende voorbeeld van hoe een rechtse ideologie mensen kapot kan maken”. Klaver wil tegenover “het rechtse mensbeeld van wantrouwen en achterdocht, een mensbeeld neerzetten van empathie en vertrouwen, en de verzorgingsstaat weer baseren op het linkse ideaal van solidariteit.”
D66 en ChristenUnie kunnen zich wat hem betreft de komende weken nog laten zien van hun sociale kant, door in de Tweede Kamer voor een verbetering van sociale kwesties te stemmen, zoals over sociale advocatuur, bijstandsregels en kinderopvang. Door de val van het kabinet Rutte III is immers de “coalitiedwang verdwenen”, stelt Klaver.
GroenLinks wil ook dat het volgende kabinet net zo veel urgentie toont bij de aanpak van de klimaatcrisis als nu met de coronacrisis. Daarvoor moet Nederland een klimaatnoodtoestand uitroepen, bepleit Klaver, verwijzend naar een oproep hiertoe van de Verenigde Naties. Inmiddels hebben 38 landen dat volgens Klaver gedaan en moet Nederland zo snel mogelijk volgen. “Dat is het eerste wat GroenLinks in een nieuwe regering zal doen”, zegt hij.
Hij wil een crisisstructuur instellen met een Climate Management Team (CMT) van wetenschappers, naar het voorbeeld van de medisch deskundigen in het Outbreak Management Team (OMT), dat het kabinet bijna wekelijks adviseert over het coronavirus. Daarna moet er telkens een Kamerdebat volgen. “Als het gaat om corona luisteren we allemaal naar de waarschuwingen van de wetenschap. Maar als het om het klimaat gaat, verzint de regering telkens smoesjes om wetenschappelijke adviezen te negeren en de vervuilende economie in stand te houden. Dat moet afgelopen zijn”, zegt Klaver.