Landbouwminister Carola Schouten moet de bedrijfslocaties van tien boeren bekendmaken die onder het oude stikstofbeleid toestemming kregen om meer stikstof uit te stoten, oordeelt de Raad van State. Dat beleid is nu niet meer geldig, waardoor deze zogenoemde ‘PAS-melders’ officieel illegaal zijn. De verwachting is dat natuurorganisaties om handhaving gaan vragen bij de provincies.
Volgens het Programma Aanpak Stikstof (PAS) was het voor boeren mogelijk om zonder vergunning, met alleen een melding, hun bedrijf uit te breiden als daarmee beperkte stikstofuitstoot gepaard ging. Maar de Raad van State vernietigde die PAS in mei 2019. Daarom voldeden de meldingen niet meer en was een vergunning nodig. Natuurorganisatie MOB vroeg met een beroep op de Wet openbaarheid van Bestuur (Wob) om gegevens van deze boerderijen.
Schouten gaf die, met uitzondering van locatiegegevens. In de zomer stelde de rechtbank Noord-Nederland dat de locatiegegevens openbaar gemaakt moeten worden. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit ging hiertegen in beroep, samen met boeren lobbyclub LTO. In dat beroep houdt de Raad van State vol dat de gegevens gepubliceerd moeten worden. De locaties zijn immers onderdeel van de emissiegegevens, die onder het Wob-verzoek vallen, luidt het oordeel. Alleen als er “concrete aanknopingspunten” bestaan dat de veiligheid van bedrijven mogelijk in het geding komt, hoeven de gegevens niet gepubliceerd te worden.
De uitspraak ging om “praktische overwegingen” slechts over tien voorbeeldbedrijven in Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel, maar in totaal zijn er zo’n 3300 boeren die als PAS-melders te boek staan. De rechtbank kan hier nu uitspraak over doen. Schouten wil deze groep nu alsnog een natuurvergunning geven, omdat zij volgens de toen geldende regels hebben gehandeld. Dat is een van de dingen die is afgesproken in het stikstofakkoord tussen het kabinet, SP, 50PLUS en SGP. Voor de SGP, een partij met een grote boerenachterban, was dit een belangrijk punt.
Omdat de melders toch snel een vergunning krijgen, wordt er intussen ook niet gehandhaafd. Boeren zullen dus niet beboet worden voor de stikstof die zij onvergund uitstoten. LTO zegt in een reactie teleurgesteld te zijn, en wil dat de PAS-melders snel een echte vergunning krijgen. “Nu is het zaak dat de overheid de PAS-meldingen legaliseert zodat eventuele processen van milieuactivisten geen kans maken”, zegt LTO-bestuurder Trienke Elshof.