Al ruim drie jaar maakt hij vlogjes over de actualiteiten en wat er in zijn hoofd omgaat, en dus ook over het coronadebat. Dagelijks maakt hij duizenden van zijn volgers aan het lachen, maar er zijn ook doodsbedreigingen. Dat zijn er zoveel, dat hij die niet meer serieus kan nemen. “Mijn mening over het coronabeleid is een beetje anders dan mainstream, dus dat valt op.” Deze week in de rubriek Een ander geluid: stand-up comedian en wereldverbeteraar Jay Francis, alias Tiseboyjay.
Het begon met vlogjes, en toen dat zo groot werd (Jay heeft ruim 350.000 volgers op Facebook) ging hij de theaters in. Daarnaast heeft hij zijn eigen kledinglijn, Tisjestore. Door de coronacrisis zit hij net als zovelen van ons aan huis gekluisterd, dus is hij weer begonnen met vlogjes maken. Dat zijn mening over het overheidsbeleid afwijkt, viel hem op toen zijn post op Facebook over de PCR test werd gecensureerd. Zijn bereik werd met tachtig procent teruggeschroefd. “Drie dagen later was wat ik zei over die testen op het nieuws. Ze hebben het moeten terugdraaien op Facebook. Dus iets is op donderdag fake news omdat ik het zeg en op maandag is dezelfde informatie echt nieuws op NOS journaal. Bizar.”
Na het zien van een filmpje van Maurice de Hond, die ook een ander geluid geeft, is Jay zich vorig jaar gaan verdiepen in de coronacrisis. “Ik was mega zenuwachtig voor mijn eerste filmpje over het coronabeleid. Dat filmpje ging over het alleen maar inzoomen op angst, en dat niemand iets zegt over hoe je gezond blijft. Er werd gesproken over het ‘nieuwe normaal’ en daar kreeg ik het benauwd van. Het filmpje duurde zes minuten en op het einde moest ik huilen. Ik was bang dat ik afgeschoten zou worden voor mijn mening. Maar ik moet eerlijk zijn naar mezelf; als ik publiek verlies, het zij zo, maar ik kan mezelf niet verliezen. Gelukkig viel het filmpje goed, en bij andere mensen wat minder.”
“Ik vind het allemaal niet meer logisch”
Trouw blijven aan zijn waarheid vindt hij belangrijker dan likes. “Ik moet straks weer theaterzalen gaan vullen, maar dat kan alleen met mensen die dezelfde denkwijze hebben als ik. Als je een typetje moet spelen, gaat dit je opbreken. In mijn vlogs ben ik misschien wel een uitvergrote versie van mezelf, maar ik ben wel zo, dit is mijn kern. Ik ga niet mee doen met het overheidsbeleid, want ik sta er niet eens een beetje achter. Dus ja, daar heb ik het over. Als ik stil zou blijven, krijg ik een knoop in mijn maag. Ik heb een groot bereik, ik moet iets zeggen. Ik ben een logische denker en ik vind het allemaal niet meer logisch.”
Hoe kijkt hij terug op het afgelopen jaar? “Het wordt met de dag gekker. Ik las net een bericht uit Amerika dat ze adviseren om drie mondmaskers op te doen, dat werkt negentig procent beter. En in China nemen ze anale testen af. Het lijkt wel alsof ik naar een gekke Science Fiction movie aan het kijken ben en dat een kleine selecte groep het door heeft. Dus waar we nu na bijna een jaar zitten? Ik weet het niet, het is een gekkenhuis. De wereld staat letterlijk op zijn kop. Ik probeer waar ik kan een tegengeluid te laten horen. Gelukkig zijn er steeds meer mensen die een tegengeluid geven, ook al wordt er een taboe gecreëerd. Als je anders denkt, word je gecensureerd, wordt er over je geschreven of word je weggezet als wappie.” Of je krijgt doodsbedreigingen. “Eerst dacht ik wel: oké, dit is apart. Laatst had ik een briefje op mijn brievenbus met ‘jij wilt gezond blijven, stop met die filmpjes’, of zoiets. Dat vond ik wel apart, want dan weet iemand dus waar ik ben. Dit gebeurt omdat ik me uitspreek, ik ben kritisch naar het beleid en dan krijg je dit soort dingen. Dit is de wereld waarin we leven.”
Hij noemt zichzelf wereldverbeteraar. Wat betekent dat voor hem? “Je moet het zo zien: ik verbeter elke dag een stukje van mezelf en ik maak onderdeel uit van de wereld. Dus dan ben ik een wereldverbeteraar. Ik ben de verandering die ik wil zien in de wereld. Ik laat zien hoe je om kan gaan met tegenstanders en doodsbedreigingen, daar hebben andere mensen weer wat aan. Elke dag probeer ik wat minder te oordelen en probeer ik me meer in te leven, ook in de mensen met wie ik het totaal niet eens ben. Elke dag is weer een nieuwe les. Ik heb een missie hier. Ik heb veel doelen gesteld in mijn leven, maar ik merk dat doelen stellen, en die vervolgens halen, niet dat gevulde gevoel geven waarvan ik dacht dat het dat zou geven. Ik heb dat met volgers gehad, en met financiën. Alles heb ik tot nu toe behaald, maar het gaf nooit dat gevulde gevoel. Je kan dat gevulde gevoel niet met iets buiten jezelf opvullen. Het moet echt van binnen komen. Dus nu heb ik een nieuw doel: iedereen op de wereld vrolijk maken. En dat kan ik niet halen, dus dan heb ik wel elke dag werk. Zo sta ik op: is iedereen vandaag vrolijk? Nee? Oké, dan heb ik dus werk te doen.”
“Dit is het belletje trekken van 2021”
Jay maakte onlangs een vlog over de rellen. Daar wordt volgens hem een heel mediaspektakel omheen gebouwd, terwijl het misschien over een paar honderd relschoppers gaat. “Als je diezelfde energie zou gebruiken over al het lijden wat er nu plaatsvindt door de overheidsmaatregelen, dan ga je een bewustzijnsshift krijgen bij de mensen. Puur omdat we het er niet over hebben in de media, doen we alsof het niet bestaat. Maar er is zoveel leed nu. Mijn favoriete uitspraak sinds deze corona tijd is: de volksgezondheid is veel meer dan de afwezigheid van een virus. Zo wordt het nu niet gezien. Het gaat alleen maar over het virus, en de rest is bijzaak. Dat kan ik niet verkroppen, want we doen het voor de volksgezondheid.”
Hij heeft een paar relschoppers persoonlijk gesproken. Waarom gaan jongeren rellen, niemand wordt immers als relschopper geboren. “Het zijn jongetjes van 15 tot een jaar of 20 die niets te doen hebben. Ik vroeg aan hun: gaat het over demonstreren? Nee, we hebben niets te doen. Ze hebben geen impulsen meer. Geen school, geen buiten activiteiten, geen sport, en ze kunnen niet op stap. Het laatste wat ze konden doen was in de avond bij elkaar komen of ergens buiten hangen, maar dat mag sinds de avondklok ook niet meer. Deze jongens vervelen zich. Waarom ga je dan rellen, vroeg ik ze. Nou, dan komt de politie en dan kunnen we wegrennen. Het is een soort kat en muis spel. Het heeft niets met demonstreren te maken. Ik heb geen plunderaars gesproken. Dat is crimineel gedrag, maar dat is er ook altijd al geweest. Er gebeuren altijd inbraken. Maar voor tachtig procent van de jongeren komt dit voort uit verveling. Ze zijn op zoek naar prikkels. Dit is het belletje trekken van 2021.”
Hij kijk naar de individuen en naar de onderliggende oorzaken. “Er heerst wel een macho cultuur onder jongens, alsof je niet je gevoelens mag uiten. Jongeren worden niet gehoord. Misschien zijn er veel jongeren die zeggen dat ze het niet volhouden, die verdrietig zijn en vaak moeten huilen, ook al is dat niet stoer, maar horen we ze simpelweg niet. Daar ben ik me dit jaar heel bewust van geworden. We horen alleen wat we mogen horen, maar misschien wordt er overal al geschreeuwd om hulp, maar bereikt het ons niet. Ik heb in mijn berichten inbox elke dag jongens en meisjes, ik heb ze allebei, die er doorheen zitten. Het is niet te doen, al mijn mails en berichten, een stuk of twee, driehonderd per dag. Daar wordt van alles gemeld. Ik merk wel dat de vibe begint te draaien, het zit mensen echt tot hier. Als ik dan een filmpje post, krijg ik meteen berichten van mensen: oh, ik heb weer even lucht man, ik ben er weer heel eventjes. En als ik geen goedemorgen post, krijg ik berichten: waar is je goedemorgen?”
Zelf heeft hij bijna geen last van deze pandemie. Zijn theatershows zijn allemaal weg, maar hij is tevreden met weinig. “Ik kan me nu terugtrekken en dan hoor je mij niet meer, I am good. Dat ik zie dat mensen zo lijden, dat kan ik niet hebben, en dan wil ik weer. Er is te veel leed, maar dat was er al.”
“Nu wordt gezondheid geassocieerd met vaccinaties”
Er is weinig aandacht voor preventie, maar dat is geen verdienmodel. Hoe kijkt Jay daar naar? “Waar ik me aan stoor, is dat als we in een gezondheidscrisis zitten, we alleen nog maar bezig zouden moeten zijn met hoe blijf ik gezond. Nu wordt gezondheid geassocieerd met vaccinaties, 1, 5 meter afstand en mondkapjes. Er wordt niks verteld over de innerlijke gezondheid van mensen. Eigenlijk zouden we dood moeten worden gegooid met spotjes van groente, fruit en supplementen, de hele dag door. Zoals ze ons nu gek maken met houd afstand, zouden ze ons elke dag moeten bestoken met hey, vitamine D, vergeet je water niet, matrixborden op de snelweg met gezondheidstips.” En houd een beetje meer van jezelf. “Precies, de kracht van woorden is ongekend. Stel je voor dat ze ons elke dag triggeren om gezond te eten, water te drinken, te mediteren, alleen maar dingen die goed voor je gezondheid zijn. Dan had je hier mensen rondlopen, dan waren we niet ziek. En dat is het probleem, en dat klinkt misschien wat gek, maar een genezen patiënt is een verloren klant, zo zie ik het.”
Het begrip volksgezondheid, dat moet veel breder, aldus Jay. “En ik wil af van het stigma dat als je tegen de maatregelen bent of een bredere visie hebt, en rekening houdt met meer mensen die lijden, dat je dan een egoïst bent. Daar kan ik zo slecht tegen, want dat is de wereld op zijn kop. En als mensen inzoomen op een bepaalde situatie en dat wordt helemaal uitgelicht, dan ben je een held. Daar blijf ik tegen vechten. Tot er genoeg awareness is en mensen gaan erkennen dat er nog meer mensen lijden. Dat is waar ik me nog mee bezig ga houden. Maar ik wil ook wel weer andere filmpjes gaan maken. Over hoe ik me irriteer aan muggen of wespen, de onbenulligheden van het leven. Daar verlang ik naar. Maar mensen willen van mij horen, als er een persconferentie is geweest. Wat gaat Jay nu zeggen? Jij kan dat zo goed verwoorden, krijg ik dan te horen.”
“We hebben een reset nodig voor alles”
We raken volgens hem steeds verder verwijderd van de realiteit, van waar het om ging: flatten the curve. “Die avondklok is de grootse bullshit ever, en een mega ingrijpende maatregel. Laat het hele plaatje zien, daar gaat het mis. We zijn dingen aan het oplossen, maar we hebben nog niet eens opgelost dat iedereen de basisbehoeftes heeft. Laten we eerst beginnen dat er geen mensen meer sterven aan honger, daar hebben we een prachtig vaccin voor en dat heet eten. Het gaat mis in de basis. We hebben een reset nodig voor alles, want niks klopt meer. Het hele systeem klopt niet, economie, politiek, scholen, media. We hebben een toren gebouwd, maar die eerste steen is scheef. Die hele steen moet er onderuit en we moeten opnieuw beginnen.” Dus de Titanic mag zinken? “Laat haar maar zinken, deze niet redden alsjeblieft. Laat het maar kapot gaan, laat maar zinken, zodat mensen bewust worden van wat ze proberen te redden.”