Het beeld dat al lange tijd door de overheid en de media wordt geschetst, strookt niet met de werkelijkheid. Elk verhaal kent volgens jurist Isa Kriens twee kanten en in haar ogen wordt er al heel lang één kant van het coronaverhaal in de spotlight gezet. Toen ze de coronawet en een dagvaarding van Viruswaarheid vanuit juridisch oogpunt las, was dit voor haar genoeg reden om vorig jaar juni onder de naam De Kleine Activist mensen op de hoogte te brengen van de andere kant van het verhaal. “Ik zag al heel vroeg in juni: dit gaat in het klaslokaal komen.”
Als je alleen kranten leest en het nieuws kijkt, krijg je een bepaald beeld van wat er gaande is, waardoor je heel angstig kan worden. Hierdoor kan je volgens Isa bang worden voor het virus en ben je ook bereid om maatregelen te accepteren die tegen onze grondrechten ingaan. “Als je buiten de nieuwskanalen op zoek gaat naar informatie vind je een tegengeluid, en ook de nuance. Als ik niet juridische stukken was ingedoken en medische publicaties had gelezen, dan had ik niet het grotere plaatje kunnen zien. Het is dat grotere plaatje dat mij heeft gealarmeerd. Daarom zet ik me met De Kleine Activist in, om het tij te keren.”
Ze heeft vijf jaar als advocaat ondernemers bijgestaan, is vervolgens een eigen adviesbureau gestart en heeft korte tijd als jurist bij het Ministerie van Financiën gewerkt. “Mijn omgeving vroeg zich af of dit wel iets voor mij was. Ik wilde het toch proberen, ik houd wel van een uitdaging. Mezelf zijn gaat me aardig af, dat kost me geen moeite. Het kost me juist moeite om keuzes te maken die indruisen tegen mijn interne kompas. Ik voel heel sterk een ja of nee en communiceer dit in het moment. Zo leid ik ook mijn leven. Heel bewust. Ik kan niet anders, ik word letterlijk ziek als ik dat niet doe.”
“De eerste versie van de coronawet was schrikbarend”
Al snel kwam ze erachter dat het niks voor haar was, dat het niet werd gewaardeerd dat ze zichzelf was en dat ze geen poppetje wilde zijn dat moet doen wat de baas zegt. Midden in de lockdown heeft ze haar baan opgezegd, heeft ze nog heel kort bij de gemeente Rotterdam gewerkt, om vervolgens al haar tijd voor De Kleine Activist in te zetten. Binnen drie weken had ze via donaties voldoende geld om een jaar lang aan de slag te gaan. “Toen ik me ging verdiepen in stukken en die dagvaarding ben gaan lezen, werd ik me bewust van hoe groot de rol van het WHO is. De eerste versie van de coronawet was schrikbarend. Toen ging alle macht naar Hugo de Jonge. In de uiteindelijke versie is hij wel verbeterd, namelijk macht naar drie ministers plus inspraak van het parlement erbij. Ik zag ineens allemaal wetten die in rap tempo erdoor heen gingen, die ons allemaal beperken en waardoor wij als volk aan het kortste eind trekken. Ik dacht: als dit de wet wordt, dan kan het rechtssysteem mij niet langer beschermen. Het grondrecht viel onder mijn voeten weg en ik ervaarde een vertrouwensbreuk.”
Het verbaast haar dat er na elf maanden nog steeds wordt gezegd “het is wat het is” en “we moeten nog even doorzetten”. “Ik had nooit gedacht dat mensen zoveel zouden accepteren, maar ook: waar is de empathie? Voor ondernemers, gezinnen, kinderen, ouderen, ik kan iedereen wel noemen. Het verbaast me dat veel mensen de link niet willen leggen tussen het handelen van de overheid en het leed wat er nu is. Alsof je daar niet aan mag of wil komen, dat het weleens de verantwoordelijkheid van de overheid is dat er zoveel wordt geleden. Daar willen we niet aangaan.”
“Ik dacht: we moeten de noodklok luiden”
Ze heeft gaandeweg meer sympathie gekregen voor deze mensen, want ze weet ook dat we het met z’n allen moeten doen. “In het begin heb ik het er moeilijk mee gehad, omdat ik zo’n urgentie voelde. Ik dacht: we moeten de noodklok luiden. Die wet is misdadig. Mensen zeiden dat die wet er toch niet zou komen. En nu zeggen ze: die wet is er straks niet meer. Terwijl ik als het ware in alle staten was, kreeg ik regelmatig een schaapachtige blik van mensen die zich afvroegen waarom ik me zo druk maakte. Dat vind ik nog steeds weleens lastig om te bevatten.”
Het is voor Isa een groot goed dat mensen goed geïnformeerd zijn. Feiten zijn volgens haar geen feiten meer, zeker niet in deze tijd. Wat de overheid communiceert is een narratief, aldus Isa. “We zijn verleerd om zelf een neus te hebben voor wat waar is en wat niet. Nu moet ik zeggen dat het tegengeluid lastig is om te vinden, want het komt nauwelijks in de mainstream media. Het valt me op dat mensen gewend zijn om een bepaalde autoriteit te geloven. Voor veel mensen is de persconferentie de waarheid. En ga je daar tegenin, word je in diskrediet gebracht. We zijn vergeten dat de overheid ook een belang heeft bij het weergeven van een bepaalde kant van de werkelijkheid.”
“Ik kijk vanuit juridisch oogpunt van de impact is van de overheidsmaatregelen”
Ze volgt alles wat er speelt, doet onderzoek en is dag en nacht research aan het doen. En maakt daar vervolgens een video over, bijvoorbeeld het juridische corona journaal bij Cafe Weltschmertz. “Ik kijk vanuit juridisch oogpunt wat de impact is van de overheidsmaatregelen. Neem bijvoorbeeld de indirecte vaccinatieplicht, dat is nu actueel. Hoe zit dat juridisch? Mag je als werknemer de vaccinatie weigeren of word je dan ontslagen? Of de aansprakelijkheid van het vaccin. Wie is er aansprakelijk als je een vaccinatie toedient? Ik kijk naar de gevolgen van de maatregelen, en ook wat er gebeurt als je die maatregelen niet wilt opvolgen. Mensen moeten weten wat hun rechten zijn en ik wil ze laten voelen dat ze een keuze hebben.”
We worden al een jaar lang elke dag bang gemaakt, aldus Isa. ”En op grond van die angst moeten wij regels accepteren die indruisen tegen het gezond verstand. Neem de mondkapjesplicht en de avondklok; grondrechtbeperkingen ten behoeve van gedragsbeïnvloeding. Zodat wij het gedrag vertonen wat de overheid wenst. Ik vind het nogal wat, dat er zo met onze grondrechten aan de haal wordt gegaan. Ik krijg regelmatig te horen dat ik niet moet zeuren om die grondrechten en we alles hebben wat we nodig hebben. Dan zeg ik: om onderdrukt te worden hoef je het niet als zodanig te ervaren. De Orde van Advocaten heeft zich heel kritisch uitgelaten over de mondkapjesplicht. Herbeschouw deze maatregel, was hun advies. Maar dat doet de overheid niet. Ze rammen het er gewoon doorheen. Om je recht te halen moet je procederen, maar ik zie het nut er niet van in. De regels worden toch doorgevoerd. En blijkbaar zijn er rechters die daar in mee gaan, recent nog in een uitspraak over de mondkapjesverplichting op scholen. Ik geloof niet dat je het systeem kunt bestrijden door gebruik te maken van het systeem.”
“Veel mensen hebben het gevoel dat ze geen keuze hebben”
Ze heeft gaandeweg sinds juni een shift gemaakt van strijden tegen het systeem naar haar medeburgers in hun kracht zetten. In korte tijd heeft ze een groot aantal volgers op sociale media, met name op Instagram. Ze begon met 600 volgers, inmiddels heeft ze er 31.000. “Het is zo simpel als: wil je het vaccin niet nemen als je in de zorg werkt? Dan neem je het niet. Raak je dan je baan kwijt? Dat is dan wel met behoud van WW. Als jij iets niet wil, dan doe je het niet. Zo simpel is het. Er zijn veel mensen die mij bedanken dat ik dit zeg. Velen van hen hebben het gevoel dat geen keuze hebben.”
Inmiddels richt ze zich ook op het verbinden van mensen, iets wat Isa goed afgaat. Haar boodschap? We zijn niet alleen, we zijn met ontzettend veel. “Ik ben nu met een nieuw initiatief gestart. Ik ga elke zaterdag zwemmen in de Kralingse Plas. Mensen haakten aan, de groep werd steeds groter en er is iets ontstaan wat op zichzelf staat en niets met mij te maken heeft. Ook in andere steden zijn ‘zwemclubjes’ ontstaan. Er zijn meerdere app groepen voor mensen die tussendoor zin hebben om iets leuks te doen. Zoek je gelijkgestemden? Schrijf dan je naam hieronder. Dat had ik geschreven bij een post en hier zijn enorm veel reacties op gekomen. We gaan niet winnen van het systeem. Het gaat erom dat we één groep gaan vormen, en die groep zal groter en groter worden. We moeten aangeven dat we dit niet volhouden. Ik hoor dat om mij heen: mensen hebben het zwaar. Wat mijn kracht is? Een stem geven aan een bepaald geluid en de naakte waarheid vertellen. En toch ook wel het verbinden. Ik sta zo in verbinding met mezelf en daar vanuit handel ik en inspireer ik anderen. Je moet mij niet volgen, alleen je eigen hart.”
“Ik hoop dat we op een punt komen dat mensen gaan opstaan”
Houdt ze zich aan de maatregelen? “Welnee, ben je gek. Ik heb één keer een mondkapje op gehad van kant, in de trein. Ik kom elke supermarkt in en heb nog nooit een boete gehad. En ik knuffel ook, waarom niet, dat is goed voor je.” Haar zoon is twee, en hij is onder andere de reden dat ze dit werk doet. “Vanaf het begin wist ik dat deze crisis zijn leven zou gaan beïnvloeden. Dat heeft me nog vuriger gemaakt. Ik bescherm mijn kind en alle andere kinderen, ook al wordt het mijn dood. Dat mag ik niet zeggen van mijn vriend, maar ik meen het wel. Ik wil dat mijn kleinkind straks weet wat oma in 2020 en 2021 heeft gedaan. Ik voel dat ik geen keuze heb, dit is mijn roeping, voor alle kinderen. Ik hoop dat we op een punt komen dat mensen gaan opstaan en zeggen: dit druist in tegen mijn geweten, hier trek ik mijn grens. Ik ga niet langer gehoorzamen, want dit strookt niet met het welzijn van onszelf en onze kinderen. Dat hebben we nodig.”