Het wietexperiment zal ten vroegste tegen de zomer van start gaan. Bij dat project zullen tien gemeenten in de coffeeshops alleen wiet verkopen van door de staat vergunde telers. Zo wil de overheid onderzoeken of gecontroleerd marihuana telen of verkopen criminaliteit terugdringt en overlast bestrijdt. De deelnemende coffeeshops zullen verschillende soorten wiet aanbieden die verschillen in sterkte en effect, net zoals ze nu al doen. Het project is controversieel. Velen zien er de voorbode in van de legalisering van de cannabisteelt.
Telen met meerdere soorten wiet zaden om klanten tevreden te stellen
Om het project te doen slagen, moet men de klanten tevreden houden. Het is immers de bedoeling dat ze de wiet in hun vertrouwde coffeeshop blijven kopen. De overheid zal daarom marihuana telen met een tiental soorten wiet zaden. Als je weet dat er online meer dan drieduizend soorten verkrijgbaar zijn, gaat het dus om een zeer beperkte selectie. Concreet zullen de deelnemende shops allemaal dezelfde tien soorten wiet en acht soorten hasj verkopen. Dat is minder dan er nu te verkrijgen is in de stad. Coffeeshopuitbaters vrezen dat ze klanten zullen verliezen omdat deze een specifieke soort marihuana via een illegaal circuit kopen of naar een omliggende gemeente trekken.
Afgewezen wiettelers stappen naar de rechter
De telers juichen het experiment natuurlijk wel toe. 147 deelnemers stelden zich afgelopen zomer kandidaat om een vergunning te verkrijgen. Nochtans waren de voorwaarden niet min. Je moest al op grote schaal kunnen telen en zelf voorzien in de beveiliging van de plantage en het transport. Alleen grote telers die voldoende middelen hebben om te investeren kwamen in aanmerking. Tien telers werden via loting uitgekozen. Zij worden aan een grondig onderzoek onderworpen om te controleren of er geen banden zijn met de criminaliteit. Blijkt dat wel het geval, dan wordt de teler geweigerd en komt de volgende op de wachtlijst in aanmerking. Niet alle telers zijn tevreden met hoe de procedure verlopen is. Afvallers Canbuiten en Thuisgeteeld.nl stapten naar de rechter. Ze gaan niet akkoord met de motieven van de afwijzing.
Voorbereidingsfase nu bezig
In de eerste twee maanden van dit jaar zijn de integriteitsonderzoeken volop bezig. De geselecteerde telers weten pas dat ze ‘uitverkoren’ zijn als het onderzoek is afgerond en positief is. Dan kunnen de aangewezen telers starten met de inrichting van de teeltlocatie en de opstart van de productie. Ook de gemeenten, het personeel van de coffeeshops en de toezichthouders bereiden zich voor. Het personeel van de coffeeshops krijgt bijvoorbeeld een speciale opleiding.
Wat als het project afgelopen is?
Nadat de overgangsfase voorbij is, start het eigenlijke experiment dat vier jaar zal duren. Vier jaar is lang. Toch is de afbouwfase ook al uitgewerkt. Daarbij zullen coffeeshops zowel de legaal geteelde marihuana als de gedoogde marihuana mogen verkopen. Aan het einde van deze afbouwfase wordt alles weer zoals voorheen. Dat wil zeggen dat de geselecteerde telers hun vergunning verliezen en geen marihuana meer mogen telen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat dit zal gebeuren tenzij de evaluatie negatief is voor de teelt. Dan heeft de overheid een stok achter de hand om zonder veel moeite de teelt weer in de illegaliteit te duwen.