Samen met Lisan, Sake, Bonaly en Robin deed Eva Berends (26) het afgelopen half jaar mee aan Starters 4 Communities in Utrecht, een programma om sociaal ondernemerschap bij jonge mensen te stimuleren. Binnen een half jaar word je geholpen om een sociale onderneming op te zetten. Hun idee? Iets tegen voedselverspilling doen. Sinds begin dit jaar maakt Koprol in Utrecht Rollies van afgedankt fruit: een soort Fruittella, maar dan veel lekkerder en zonder suiker.
Het oorspronkelijke idee, dat van Sake kwam, was om iets met bostel te gaan doen, het graan dat je overhoudt als je bier brouwt. “Dat wordt weggegooid en daar wilde hij iets van gaan maken om zo voedselverspilling tegen te gaan. De andere vier sloten zich bij hem aan en zo ontstond ons groepje. Na wat onderzoek kwamen we erachter dat we niet genoeg impact zouden maken omdat bostel vol met eiwitten zit. Dit is prima veevoer. Toen zijn we op zoek gegaan naar een ander restproduct, waarmee we wel impact kunnen maken en ook meteen een probleem kunnen oplossen. Zodoende kwamen we uit bij afgedankt fruit.”
Twee groepsgenoten doen af en toe aan ‘dumpster diven’; dit betekent dat je bij groothandels, waar veel groente en fruit wordt weggegooid, dit zogenaamde ‘afval’ ophaalt omdat dit nog prima eetbaar is. “Vaak zit de verpakking er nog omheen. Wij zagen daar veel fruit liggen en dachten: daar is iets mis, in de hele keten. Wij zijn gaan experimenteren om te kijken hoe we dat ’afgeschreven’ fruit langer houdbaar kunnen maken. Het fruit dat we nu gebruiken om de Rollies te maken, halen we op bij supermarkten, waarmee we een deal hebben gemaakt. Deze supermarkten schrijven dat fruit af omdat het te rijp is bijvoorbeeld, of er niet meer mooi uitziet. We ontdekten de droogoven, zijn het fruit gaan blenden, hebben het in de oven gestopt, en zo kwam het idee voor Rollies: een gezond snoepje. We gebruiken blauwe bessen, ananas, pruimen, bananen, mango en appels. Het geblende fruit komt als een vel uit de oven. Dat snijden we en daar maken we rolletjes van.”
De droogoven staat bij Sake en verder werkt iedereen vanuit huis. “Ik richt me voornamelijk op de website, de marketing, sociale media en de promotie van Koprol in Utrecht.
Waarom sta je in de ochtend op?
“Ik wil graag een bijdrage leveren om de wereld eerlijker te maken. Ik ben op zoek naar hoe ik dat kan doen. Deels heb ik dat gevonden, namelijk door Koprol. We gooien vijftig miljoen ton aan eten weg in Europa, terwijl er elders in de wereld mensen geen eten hebben. We doen alsof dit normaal is. Ik zou ook nog iets met mensen willen doen, vluchtelingen bijvoorbeeld. Het wordt hen moeilijk gemaakt om hierheen te komen en dat is iets wat me raakt.”
Wat houd je momenteel bezig?
“Politiek heeft mij de afgelopen tijd bezig gehouden. Ik heb veel gesprekken gevoerd over diversiteit in de Tweede Kamer. Ik heb mensen gevraagd of ze toch wel op een vrouw gingen stemmen. Niet iedereen doet dat, omdat ze kiezen voor kwaliteit. Dat begrijp ik wel, dat je op een persoon kiest. Maar voor mij is kwaliteit óók dat de Tweede Kamer een betere afspiegeling mag zijn van de maatschappij. Dit jaar ben ik me meer gaan verdiepen in politiek. Ik denk zeker dat dit met de crisis te maken heeft. Ik vind het belangrijk dat er iets aan het klimaat wordt gedaan.”
Hoe zorg je goed voor jezelf als sociaal ondernemer?
“Dat vind ik nog wel lastig, want ik vind het leuk om te ondernemen. Je kan zoveel verschillende dingen doen en je bepaalt zelf wanneer je dit doet. Maar dat is ook meteen de valkuil. Dan lig ik in bed en zit mijn hoofd vol met gedachtes over wat had ik allemaal had kunnen doen. Ik mag beter plannen wanneer ik met werk bezig ben en wanneer niet. Dat moet ik nog leren om te scheiden. Verder eet ik goed, zoek ik andere mensen op en ga ik tussendoor rondjes skeeleren. Ik maak voldoende tijd voor plezier.”
Wat deed je als kind graag?
“Ik was veel aan het voetballen, op het veldje, het schoolplein en op de voetbalclub. Verder hield ik van tekenen, verkleden met vriendjes en vriendinnetjes en vond ik bakken heel leuk. Dat doe ik nog steeds, ik bak graag citroentaart. Creativiteit werd thuis gestimuleerd: we mochten met scheerschuim op de tafel spelen of ramen beschilderen.”
Wat is je vaste ochtendritueel?
“Ik maak havermout en zet thee, doe mijn lenzen in en ga dan weer terug naar bed voor mijn guilty pleasure: Goede Tijden, Slechte Tijden kijken. Ik eet dan mijn havermout in bed.”
Welke wijze les heb je recent geleerd?
“Dat mensen je echt graag willen helpen, dat is mijn ervaring met Koprol. We krijgen veel berichtjes van mensen die als vrijwilliger willen helpen. Dat zijn vooral jonge mensen. Maar we krijgen ook hulp van de stiefvader van een van ons met het schrijven van ons business plan. Ik leer daarvan dat het slim is om dat die hulp te gebruiken en daar “ja” tegen te zeggen. Dit maakt het vragen van hulp ook gemakkelijker. Je kan nooit alles zelf weten.”
Waarvoor bellen mensen jou op?
“Ik denk dat ze bellen omdat ze opgevrolijkt willen worden. Ik ben wel positief. Ze bellen ook voor advies, bijvoorbeeld als er een dilemma is over een relatie of een date. Mijn advies is dan: doe gewoon wat je wil en ben niet bang voor wat anderen zeggen. Vraag gewoon wat een ander van jou verwacht.”
Wat waardeer je aan jezelf?
“Dat ik niet zo bang ben om nieuwe dingen te proberen.” En wat nog meer? “Dat ik positief ben. Tuurlijk zie ik het ook weleens niet zitten, maar dan kan ik uiteindelijk toch wel weer lachen. Soms moet ik even huilen en dan is het weer over. Het afgelopen jaar was ik iets minder vaak positief. Ik vind het best lastig. Ik mis het sociale contact en dat er geen spontane dingen gebeuren.”
Stel, je mag een mentor uitkiezen. Wie zou dat zijn en waarom?
“Maite Vermeulen, zij is journalist bij de Correspondent en schrijft veel over ongelijkheid. Ze komt heel wijs over. Ze doet wat ik ook graag zou willen doen: de wereld over reizen en schrijven over wat ik zie en wat er gebeurt. Ik zou wel naar Brazilië willen, kijken wat me daar opvalt.”
Vanavond is je laatste avondmaal. Wat zou je willen eten, met wie en waar ga je het over hebben?
“Pizza! Met mozzarella, pesto, tomaten, rucola en pijnboompitten. Ik wil dan met mijn ouders, broer, zus en vrienden eten, en mijn vriendje. Ik zou het willen hebben over hoe mooi het leven is geweest en herinneringen ophalen.” En over welk actueel onderwerp zou je het willen hebben? “Over het klimaat, en dat er nu echt iets moet gebeuren. Ons hele systeem van economische groei en alsmaar meer willen, gaat ten koste van het klimaat. Het is heel makkelijk om weg te kijken, vooral als het ons niet direct raakt. Maar ook omdat we het hier heel goed hebben. We kijken veel weg, en dat is makkelijk. Dat doe ik zelf ook af en toe.”
Is er nog iets wat je wil zeggen?
“Dat we al honderd doosjes Rollies hebben verkocht en al 150 kilo fruit hebben gered. En dat ik het heel leuk vind als je Koprolinutecht volgt op Instagram of een kijkje neemt op koprolinutrecht.nl.”
