Informateur Herman Tjeenk Willink heeft een “slechte start” gemaakt, vindt fractieleider Joost Eerdmans van JA21. Hij stoort zich aan het feit dat de informateur heeft gezegd formatiegesprekken ‘off the record’ niet uit te sluiten.
Eerdmans uitte zijn kritiek kort voor hij langsging bij Tjeenk Willink. Die ontvangt donderdag in de Stadhouderskamer aan het Binnenhof de eerste negen fractieleiders. Vrijdag volgen de acht leiders van de grootste partijen.
Volgens Eerdmans gaat Tjeenk Willink met zijn opmerking in tegen de breed gedragen motie dat alle gespreksverslagen van de informateur openbaar moeten worden om zo het vertrouwen te herstellen. Eerdmans zegt “grote problemen” te hebben met de uitspraak van Tjeenk Willink. “We moeten open kaart spelen in deze fase van het proces.” Tjeenk Willink zei daar volgens de JA21-leider op dat hij fractieleiders niet wil verbieden om hem in vertrouwen te nemen.
Eerdmans ziet veel hobbels op de weg van de informateur, zoals de net niet aangenomen motie van wantrouwen tegen VVD-voorman Mark Rutte die door de hele oppositie werd gesteund. Ook de verkiezing van Vera Bergkamp (D66) tot voorzitter van de Tweede Kamer geeft geen vertrouwen, zegt hij. “Het leek me vrij evident dat dat wel was afgestemd” tussen D66 en VVD, zei hij. Eerdmans hoopt dat Tjeenk Willink vrijdag aan Rutte vraagt hoe die het vertrouwen van de Tweede Kamer denkt te herstellen en de lucht te klaren. “Dat noem je catharsis.”
SGP-voorman Kees van der Staaij geeft een andere uitleg aan de oproep tot transparantie waar Eerdmans naar verwijst. Ook hij steunde die motie, maar is toch blij met de ruimte die Tjeenk Willink wil bieden om ook in vertrouwen te spreken. “Het is onwerkbaar als je in het hele formatieproces elke uitspraak in de openbaarheid zou moeten doen. Dat is soms niet bevorderlijk voor herstel van vertrouwen.”
Ook de motie van wantrouwen tegen Rutte kreeg steun van de SGP. “Dat was een belangrijk signaal dat wij die waarden, van de waarheid hooghouden en de positie van het parlement respecteren, ontzettend belangrijk vinden”, aldus Van der Staaij. Maar het wil niet zeggen dat hij Rutte al uitsluit als mogelijke coalitiepartner. “Dat is nu voor onze fractie niet aan de orde.”